ÇİN’İN DOĞU TÜRKİSTAN MEZALİMİ VE PERDE ARKASI (II.BÖLÜM)

 İpek Yolundan günümüze kadar Doğu Türkistan, Doğu ile Batı arasındahem kültürel hem ekonomik köprü rolü üstlenmiştir. Dolayısıyla DoğuTürkistan jeopolitik konumu ve sahip olduğu yer altı kaynakları ile hembölgesel hem de küresel politikada önemli bir yere sahiptir.

Değerli okurlar, Doğu Türkistan hakkında başladığımız bu yazı serisine girmeden önce; yazının birinci bölümünde güncel olaylara yer verdik. Bu ikinci bölümde ise; Doğu Batı ayırımı yapmadan Türkistan’ı kısa olarak tanıtmak istiyoruz. Türkistan hakkında yeteri kadar bilgiye sahip olmayanlar için bilgilendirme sorumluluğumuzu yerine getirirken, konu hakkında zaten bilgi sahibi olanlar da, bilgilerini tazeleyebilir, yada bizlere yorumlarıyla katkı yaparak yardımcı olabilirler.
GENEL OLARAK TÜRKİSTAN
Türkistan: Orta Asya’da; Kazakistan, Türkmenistan, Tacikistan, Rusya ve Çin topraklarının bir kısmını kapsayan çoğunlukla Türki halkların yaşadığı coğrafi bir bölgedir. Orta Asya’da batıda Hazar Denizi ve Aşağı Volga’dan başlamak üzere doğuda Moğolistan’daki Altay Dağlarına, güneyde Kopet – Hindukuş – Kuenlun dağlarına, kuzeyde Aral ve Balkaş göllerinin ötesinde Kırgız bozkırına kadar uzanan yüzölçümü 6 milyon km² den geniş coğrafi ve tarihi bölgedir.
COĞRAFI KONUMU
Bölge, Batı ve Doğu Türkistan olarak ikiye ayrılmaktadır.
Batı Türkistan
Batı Türkistan; bugünkü Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Tacikistan’ın tamamı ile Kazakistan’ın büyük bir bölümü ve Afganistan’ın bir kısmını kapsamaktadır. Batı Türkistan’ın Afganistan’da bulunan bölümü Afgan Türkistanı olarak anılır ve Mezar-ı Şerif ve civarından oluşur.
Bunun dışında Anadolu ile Batı Türkistan arasında kalan İran’ın kuzey bölgesine de İran Türkistanı denmektedir. Aras irmağının Hazar denizine döküldüğü noktadan başlayarak İran’ın kuzeybatı, kuzey ve kuzeydoğu bölgeleri olan Azerbaycan, Mazenderan, Türkmen sahrası ve Horasan’ı da içine alan bölge yaklaşık 800 bin km² olup 40 milyona yaklaşan Türk nüfus yaşamaktadır.
Kuzeyde Doğu Rusya’dan başlayıp Ural dağlarına, güneyde Aras Irmağı ve Karadeniz sahillerine, batıda Moldova Gagauzeli ve doğuda Ural dağları ile Hazar denizinin sınırlarını oluşturan bölgeye de Türkeli denmektedir. Bazı coğrafyacılar Türk Dünyasını Türkiye ve Türkistan olarak iki ana bölgeye ayırmaktadır. Türkeli olarak anılan bölge ise daha çok Türkiye’nin etki alanı olarak kabul edilmektedir.
ETNİK GRUPLAR
Nüfusun çoğunluğunu bölgenin asli unsuru olan Türk halkları olan, Türkmenler, Özbekler, Kazaklar, Uygurlar, Kırgızlar, Karakalpaklar ve ikinci sırada İran halkları olan, Tacikler, Afganlar, Farslar oluşturur. Bunun haricinde uzun süren Rusya İmparatorluğu hakimiyeti boyunca bölgeye yerleşen Ruslar, Ukraynalılar, Almanlar ve SSCB döneminde sürgün edilerek yerleştirilen Kırım Tatarları, Ahıska Türkleri gibi pek çok etnik grup yaşamaktadır. Çin tarafından ise Doğu Türkistan’ın kontrolü için çok sayıda Çinli bölgeye yerleştirilmiştir. Bütün istila, işgal, sömürgelere rağmen, yine de Türkistan coğrafyasında Türkler nüfus çoğunluğuna sahiptir. Kazakistan’da Türk nüfusu hızlı artış gösterip % 70′i geçmiştir. Özbekistan’da % 90′ı, Kırgızistan’da % 90′i, Türkmenistan’da % 95′i, Tacikistan’da % 25′i, Doğu Türkistan’da % 55′i, Tuva’da % 85′i aşmış durumda bulunan Türk nüfus oranı yer alır.
Buraya kadar genel olarak Türkistan’ı tanımaya çalıştık. Şimdi asıl konumuz olan…yani; Çin esaretinde olan Doğu Türkistan.
DOĞU TÜRKISTAN
Doğu Türkistan, Çin Halk Cumhuriyeti’ne bağlı olan daha çok Uygur Türklerinin yaşadığı Sincan Uygur Özerk Bölgesi topraklarına verilen isimdir.
SORUNUN TANIMI
Çin’in Doğu Türkistan, Sincan (Xinjiang)1 bölgesi, 1300’lü yıllarda İslam’ı kabul eden Uygur Türklerinin anavatanıdır. 1949’da Çin’de yeni kurulan komünist hükümet bölgeyi tamamen kontrolü altına almıştır. Çin’in beş otonom bölgesinden biri olan Doğu Türkistan, 1.6 milyon km2’lik yüzölçümüyle Çin’in toplam yüzölçümünün altıda birini kaplayan en büyük otonom siyasi bölgedir. Doğu Türkistan’ın 1/3’e yakınını çöller (yaklaşık 600.000 km2’si), 90.000 km2’ni ormanlar ve geri kalanını da tarıma elverişli topraklar oluşturmaktadır. Geniş toprakları ve zengin doğal kaynaklarıyla Çin’in Kuzeybatı’sında yer alan Doğu Türkistan için Avrasya’nın tam ortası ya da bir başka ifadeyle Avrasya’nın kalbi denilebilir.
Doğu Türkistan nüfusunun yaklaşık 19.25 milyon civarında olduğu tahmin edilmektedir. Ülke nüfusunun % 8.98’ini oluşturan 55 etnik grup arasında Doğu Türkistan’daki Uygur Türkleri en kalabalık olandır. Bölgenin öneminin farkında olan Pekin yönetimi demografik yapıyı değiştirmek üzere bölgeye Han Çinlilerini iskân politikası uygulamaktadır. Çin’in uygulamış olduğu bu politika bölgede etnik merkezli çatışmalarının artmasına sebep olmuştur. Bugün neredeyse Uygur Türkleri ile Han Çinlilerinin nüfusları birbirine yakın hale gelmiştir. Han Çinlilerinin sayısı her yıl ortalama % 8’lik bir artış göstermektedir. Artış oranı 1980’lerdekinin yirmi altı katı gibi inanılmaz bir rakama ulaşmıştır. Bu durum Doğu Türkistan’da yaşanan etnik gerilimlerin nedenleri hakkında net bir fikir vermektedir.
Doğu Türkistan geçmişte tarihi İpek Yolu’nun merkezinde yer almış, günümüzde ise enerji kaynaklarının ulaştırılması açısından stratejik öneme sahiptir. Doğu Türkistan, Doğu ile Batı arasında hem kültürel hem ekonomik köprü rolü üstlenmiştir. Bir başka ifadeyle Doğu Türkistan Uzak Doğu ile Avrupa’yı ve Asya’yı, Sibirya ile Güney Asya’yı bağlayan yolların kavşağında bulunmaktadır. Dolayısıyla Doğu Türkistan jeopolitik konumu ve sahip olduğu yer altı kaynakları ile hem bölgesel hem de küresel politikada önemli bir yere sahiptir. Bölgenin sahip olduğu jeo-stratejik, jeopolitik ve jeo-ekonomik önemin farkında olan Çin yönetimi, Uygur nüfusuna yönelik asimilasyon politikasını uluslararası kamuoyunun tepkisine rağmen, özellikle Soğuk Savaş sonrası oluşan yeni uluslararası siyasi yapılanmaya paralel olarak arttırmıştır. Bu yeni uluslararası sistemde Çin, ekonomik ve askeri anlamda gelişmiş ülkelerin gerisinde kalmasına rağmen uluslararası anlamda kendi kapasitesinin üstünde bir rol oynamaya başlamıştır. Bundaki en önemli faktörler, BM Güvenlik Konseyi üyeliği, hızlı büyüyen ekonomisi, nüfusu ve jeopolitik konumudur. (DEVAM EDECEK)
Kaynak  : http://cubuklukoyu.wordpress.com/2013/08/25/cinin-dogu-turkistan-mezalimi-ve-arka-perdesi-bolum-ii/