İYİ  Parti  TBMM.Gurubu  Komünist Çin’in İşgalindeki  Doğu Türkistan’da yaşayan Türklere yönelik baskı,zulüm,ve ağır insan hakları ihlalleri ile insanlık ve etnik soykırım uygulamalarının araştırılması talebi ile 8.kez  TBMM.Başkanlığına önerge sunduğu açıklandı.

İYİ Parti TBMM.Gurubu Başkanvekilleri   Bursa Milletvekilleri Sayın Adnan Aydın Sezgin ile  Samsun Milletvekili Sayın Erkan Usta’nin ortak imzaları  ile hazırlanan teklif 20 Ocak 2023 tarihinde TBMM. Başkanlığına sunuldu.

TBMM Başkanlığına    Meclis Araştırması için  talep yazısının gerekçeler kısmında şu ifadeler yer alıyor :

“Çin Halk Cumhuriyeti’nin  sınırları içinde bulunan Doğu Türkistan’da  yeşeyen Uygur Türkleri  başta olmak üzere Çin’in çeşitli bölgelerinde yaşayan  soydaşlarımız ve ve Müslüman Topluluklar  son  dönemde giderek artan .baskılar,zulüm sistematik hak ihlallerine maruz kalmaktadırlar. Bu ağır ve kitlesel ihlaller, İNSANLIĞA KARŞI SUÇ  tanımına girmektedir.

Uygur Türkleri ,Çin yönetimi tarafından “Terörizmle Mücadele” gerekçesi ele “Yeniden Eğitim Kampları” olarak adlandırılan tecrit ve baskı ortamlarında zorla tutulmakta; gözaltı, işkence ve kötü muameleye maruz bırakılmakta, insan hakları ve temel özgürlükleri  ihlal edilerek sistematik baski ve kontrole tabi tutulmaktadır. Yok yere suçlanan ve cezalandırılan Uygur Türkleri ,günlük hayatlarında da ayırımcılık ve şiddete maruz kalmaktadırlar. İbadetlerini  yerine getirme hakları dahi ellerinden alınmakta, ibadet edenlere,kendi kültürünü yaşayanlara şüphe ile yaklaşılarak terörist muamelesi yapılmakta, diğer hakları ve temel özgürlükleri de kısıtlanmaktadır.

Doğu Türkistan’daki bu ağır insan hakları ihlalleri  BM.İnsan Hakları Yüksek Konseyi, İnsan Hakları İzleme Örgütü(HRW) başta olmak üzere bir çok insan hakları Örgütlerince hazırlanan raporlarla kayıt altına alanarak uluslararası toplumun bilgisine sunulmuştur.

Çin’in  Doğu Türkistan’da yaşayan Türk halklarına yönelik insan hakları ihlalleri ABD  ve Kanada, Fransa, Çek Cumhuriyeti ve Hollanda gibi birçok Batılı ülkenin parlamentoları tarafından  “Soykırım” ve “insanlığa karşı suçlar” olarak tanımlanmıştır.Ayrıca Londra’da gerçekleştirilen Bağımsız Uygur Mahkemesi de 09 Aralık 2021’de verdiği nihai hükümle Çin’in insan hakları ihlallerini   “İnsanlık suçu-Soykırım” olarak tanımlamıştır.

Bu çerçevede Uygur Türkleri başta olmak üzere Çin’de baskı ve zulme uğrayan Türk ve Müslümanlarla ilişkin sorunların Milletin iradesini temsil eden TBMM’de araştırılıp aydınlatılması, kamu oyunun sağlıklı bir şekilde bilgilendirilmesi, soruna yönelik çözüm yollarının geliştirilmesinde Türkiye’nin sağlayabileceği katkının belirlenmesi ve doğru politikaların oluşturulabilmesi amacı ile Meclis araştırılmasını arz ediyoruz.”   ifadeleri yer alıyor.

Önergenin gerekçeleri bölümünde  ise :  “Bazı ülkelerin hükümetleri ve parlamentoları, uluslararası sivil toplum kuruluşları ve uzmanlar Çin’in Uygurlara yönelik zulmünün ” soykırım- insanlığa karşı suç'” olduğu konusunda raporlar yayınlıyor ve bu konuda  ısrar ediyorlar.  Araştırma önergesinde Doğu Türkistan sorununun BM. başta olmak üzere uluslararası  platformda yer alması ve diğer hususlar hakkında da ayrıntılı bilgiler veriliyor.

İYİ Parti Genel Başkan Yrd. Yokuş :  Doğu Türkistan’ı Gündeme Getirmeyi Sürdüreceğiz.   

İYİ Parti’nin TBMM’ne verdiği su 8. Doğu Türkistan önergesi ile ilgili olarak Özgür Asya radyosuna konuşan İYİ Parti Konya Milletvekili ve Türk Dünyasından sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Fahrettin Yokuş Önergeyle ilgili şunları söyledi : ” Bizim İYİ Parti olarak TBMM Başkanlığına Doğu Türkistan ile ilgili sunduğumuz 8.Araştırma Önergemizdir. Daha önce verdiğimiz 7 önerge iktidar ve ortağı Partilerce reddedilmiştir. 8.kez Milletvekillerimiz ve TBMM Gurup Başkan Vekillerimiz Sayın Sezgin ve Sayın Usta’nin ortam imzaları iye yeni bir önerge sunduk. Biz Doğu Türkistan dramını TBMM başta tüm platformlarda gündeme getirme ısrarımızı devam ettireceğiz.  Hükümet, Çin ile olan ilişkilerini göz önünde bulundurarak  önergemizi reddetse ve bu konuda  olumlu bir karar veremese de, TBMM’nin bu konuda milletvekillerinin  çoğunun olumlu oyu ve desteği ile karar vermesi gerekmektedir. Partimizin milletvekilleri ve diğer Parlamenter arkadaşlarımıza Doğu Türkistan ile ilgili  gelişmeleri anlatıyor ve  bu konunun önemi hakkında  onları bilgilenmelerini temin etmeye çalışıyoruz. “şeklinde konuştu.

GP Genel Başkan Yrd.Özdağ : Doğu Türkistan Önergesine Tüm Partiler Sahip Çıkmalı 

Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Sayın Selçuk Özdağ İYİ Parti’nin reddedilen 7  ve son verdiği 8.teklifi  ile ilgili olarak şöyle konuştu : ”  İYİ Partili Arkadaşlar  TBMM Başkanlığına şimdiye kadar 7 kez Doğu Türkistan’daki insan hakları ihlallerinin Araştırılması için önerge sundu. Ancak, muhalefetteki İYİ Parti ve CHP Milletvekillerinin olumlu oylarına karşılık İktidar ve ortağı Partiler  karşı oy kullanarak bu önergenin  kabulünü engellediler.  İYİ Parti 8.kez  tekrar gündeme getirdi.  Bu önergenin TBMM’nin gündemine bütün Partili Milletvekillerinin  imzasını taşıyan ortak bir karar tasarıyı  kabul etmesi ve  Doğu Türkistan’daki insanlık dramının  Türkiye ve tüm dünyaya duyurması gerektiğini düşünüyorum.

Türkiye’de 14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimi için kampanya çalışmaları başladı. Biraz yavaş yada geç de  olsa seçim öncesi bu  8.önergenin  TBMM gündemine geleceğini düşünüyorum.”  şeklinde konuştu.

Göktürk :  Doğu Türkistan Önergesinin  da TBMM’nin  Gündemine Gelmesi Çok  Önemli  

Özgür Asya Radyosuna İYİ Partinin TBMM:Başkanlığına sunduğu 8.Araştırma Örergesini değerlendiren Doğu Türkistan Vakfı eski başkanı, bağımsız aktivist   ve Uyghurnet.Org Haber Sitesi Yönetmeni Hamit Göktürk şunları konuştu : ” İYİ Partinin Doğu Türkistan ile ilgili TBMM: Başkanlığına sunduğu tüm tekliflerin çok önemli ve tarihi değere sahip olduğunu düşünüyorum. TBMM. Türkiye Cumhuriyeti devletimizin en üst yönetim  organı   aynı zamanda Türk Milletinin iradesinin tecelli ettiği   kutsal bir mekan. İYİ Partinin bu 8.önergesi çok önemli. Çünkü önergede Çin Uygurlarına yönelik baskı, zulüm ve insan hakları ihlallerinin diğer batılı 10 ülke gibi “soykırım” olarak kabul edilmesi talep ediliyor. Önergeyi  bu yönü ile çok   önemli buluyorum. Doğu Türkistan sorununun TBMM:’de ve dolayisiyle Türk kamu oyunda gündeme getirilmesi ve canlı tutulması için iyi bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Önerge Sahipleri sayın Milletvekillerimize ve İYİ Parti’ye  çok  teşekkür ediyorum.” sözleri ile değerlendirdi.