“Tarih boyunca birçok devlet tarafından hâkimiyet altına alınan Doğu Türkistan halkı belirli yıllarda ( 1863-1877-1933-1937 ve 1944-1949 arası) özgürlük ve bağımsızlığına kavuşarak kendi devletlerini  ilan etmelerine  etmiştir. En son ise,  1949’da Çin’de iktidarı ele geçiren Mao Liderliğindeki  Çin Komünist Partisi(ÇKP) tarafından işgal edilmiştir. Çin daha sonra  ise Doğu Türkistan’a özerklik hakkı tanıdığını iddia ederek ülkenin resmi adını “Şinciang Uygur Özerk Bölgesi ” olarak tanımlamış ve 1955’ten itibaren bölge Çin’e bağlı  sözde beş otonom  bölgeden biri olmuştur.  Doğu Türkistan’in Çin kaynaklarında “Sincan” (Xīnjiāng) olarak geçen ismi Türkiye ve Türkistan  Cumhuriyetlerinde “Doğu Türkistan” olarak anılmaktadır. Uygur Türklerinin vatanı Doğu Türkistan, 1.8 milyon km2,  olup bu ülkede en az 20 milyon  Uygurlar,Kazaklar,Kırgizlar,Özbekler vei diğer Türk halklarının yaşadığı tahmin edilmektedir.   

• Çin’in 148 çeşit madeninden 118’i, Çin’in toplam doğalgaz rezervinin 1/3’ü, toplam petrol rezervinin 1/3’ü Doğu Türkistan’dan çıkartılmaktadır.
• Doğu Türkistan’da yaşayan  Türkler Çin’in ciddi baskı ve zulmü altındadır .
• Türkler en tekem insanı bir hak olan Eğitim imkânlarından yoksun bırakılmaktadır.
• Bölgede yaşayan Türklere yönelik ülke içi ve dışına seyahat(Lojistik) ticaret ve  diğer amaçlarla yapılacak ziyaretler  yasaklanmıştır.
• Türkler Dini ve kültürel yaşantıları baskı altındadır.
• 1964-1996 yılları  arasında Doğu Türkistan’in Lob Noor  bölgesinde toplam 49 kez nükleer denemeler yapılmıştır. Gerekli tedbirler alınmadan yapılan bu nükleer demelerde  on binlerce insan hayatını kaybetmiş ve  yüz .inlerce Türk ise çeşitli hastalıklara yakalanmıştır.
• Çin yönetimi bölgeyi adeta dünyadan izole etmiştir.  Ülke, ileri teknolojiler kullanılarak dijital, takip, gözetleme ve diğer  kısıtlayıcı ve engelleyici  polisiye tedbirlerle kontrol altında tutulmaktadır.
• Çin işgal yönetimi  bölgenin kadim  tarihten beri   Türkleri’ne ait olduğu gerçeğini görmezden gelerek, bölgeye Çin nüfusunu taşıyarak nüfusu değiştirmeyi amaçlamakta ve Türk varlığını yok etmeye çalışmaktadır.
• Doğu Türkistan  Çin hâkimiyetine girdiği tarihten itibaren çok ciddi hak ihlalleri ile karşı karşıyadır.
• Çin yönetimi  bölgede yaşayan Türk  halklarının dinlerini yaşamaları, dillerini kullanmaları ve kültürlerini yaşatmaları engellenmektedir.
• ÇKP rejimine Muhalif gördükleri  Türkleri “Aşırılıkcı-Radikal ve Tetörcülerle Savaş” kampyaları ile toptan göz altına alarak toplama kamplarında esir olarak tutmaktadır.
• Çin yönetiminin Doğu Türkistan’da esas amacın bölgeyi Müslüman Türklerden tamamen arındırmak ve sadece Çinlilerin yaşadığı bir Çin toprağı haline dönüştürmektir.

Doğu Türkistan Bir Kuşak Bir Yol Projesi’nde çok önemli bir yere sahiptir. Türkiye Cumhuriyeti de kuşak projesinde çok önemli yere sahiptir. Bu önemlilik aynı zamanda Uygur Türklerinin üzerindeki baskının artmasına neden olsa da Türkiye Cumhuriyeti’nin ustalıkla uygulayacağı stratejik politika Uygur Türkleri’nin üzerindeki baskıyı azaltabilir.

Çin Devleti, Uygur Türkleri’nin dini ibadetlerine engel olmaktadır. Camilerin amaç dışı kullanılmasından bahsedilmektedir. Oruç tutmaları yasaklanmaktadır. Ramazan ayında işyerlerinde, okullarda su ikram edilmekte, oruç tutanlar toplama kamplarına yollanmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti, Orta Asya Türkleri’yle, Bosna-Hersek ile Türkiye Cumhuriyeti’dir. Dünyanın herhangi bir yerinde zulüm gören Türkler varsa Türkiye topraklarında yaşayan Türk milleti de zulüm altındadır. İktidar ve ortağı ağzını açtığında Türklük gurur ve şuuru, İslam ahlak ve fazileti diye nutuk atıyorlar, ancak Çin devletine karşı seslerini çıkartmıyorlar. Çin Dışişleri Bakanı ülkemizi ziyaret ediyor. Onu gazetecilerden kaçırıyorlar.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyinin 22 üyesi, Uygur Türkleri’ne yapılan muamelenin durdurulması çağrısında bulundular. Hollanda ve Kanada parlamentoları, Çinin yaptığı zulmü soykırım olarak tanımlamışlardır. Türkiye Cumhuriyeti’nden hala hiçbir protesto duymuyoruz.

Çin Hükûmeti söylenenleri reddetmektedir. Buna karşın Çin, bölgeye bir heyet gönderilmesini de kabul etmemektedir.

Türkiye’de bugün 10 bini mülteci olmak üzere yaklaşık 50 bin Uygur Türkü yaşamaktadır. Mülteci statüsü olmayanlar geçici ya da sürekli ikamet iznine ya da Türk vatandaşlığına sahiptir. İkamet izni olsa dahi çalışma izni alamayan, iş bulmakta ve ailesini geçindirmekte zorlanan vardır.

Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti arasında imzalanan “Suçluların İade Anlaşması”, Çin zulmünden kaçmış, ülkemize sığınmış ve henüz Türk vatandaşlığı hakkını almamış Uygur Türkleri arasında endişe yaratmaktadır.

Uygur Türkleri sorununun sahibi İYİ Partidir. Gelişmeleri dikkatle takip ediyoruz. İYİ Parti Grubu şimdiye kadar Uygur Türkleriyle ilgili TBMM başkanlığına 1 yasa teklifi, 4 Meclis Araştırma Önergesi ve 18 soru önergesi vermiştir.

Çin, 80 yıl kadar önce maruz kaldığı emperyal ülkelerin baskılarını unutmamalıdır. Bizim Çin halkıyla sorunumuz yoktur. Eğer Çin hükümeti Uygur Türkleri üzerindeki baskıyı kaldırmazsa hiçbir zaman Türkiye’nin rızasını kazanamaz. Çin hükûmetinin kısa sürede Uygur kardeşlerimizin üzerindeki baskıyı kaldırılması çağrısında bulunuyoruz.”

https://www.pscp.tv/w/1yNGaWkkEOWxj

 KAYNAK :https://iyiparti.org.tr/uygur-turkleri-sorununun-sahibi-iyi-partidir