Çin işgal yönetimi 03 Mayıs’in bayram olarak  belirlediği ancak bu durumu halka duyurmnasına rağmen,   Eyidgah Camisi civarındaki Mahallelerde oturan Uygur Türklerinin  Mahalle Muhtarları(Ahali Koitesi Başkanları)  tarafından işgalcıların bir talimatı olarak zorla Cami önündeki ünlü meydana gitmeye zorladıkları  tamamı genç ve öğrencilerden oluşan bu guruplara  ” Meydandaki Geleneksel Bayram Seması  ” oynamaları halinde para ödeneceğini vaadi ile binlerce kişiyi bu meydana topladığı bildirildi.

Bayramın ilk günü olan 03 Mayıs Salı  gün Kaşgar İdigah camisinin önündeki yüz yıllardır bir gelenek olan ancak,2010 yılından beri yasaklanan   Bayram Kutlama Seması oynayan  binlerce Uygur gencinin videoları Facebook ve Twitter’da geniş  şekilde  paylaşılması  günümüzde Doğu Türkistan’daki ağır baskı ve insan hakları ihlallerinin   zirve yaptığı günümüzde bu “Kargaşalı ruh hali”   şüphe uyandırdı.

Bayram Semasında  yüksek Sesle Söylenen Allah Lafzı Yok !

Müslüman Uygur Türklerinin yüz yıllardan beri geleneksel olarak Bayram Namazı sonrasındaki bu Sema Gösterisi aynı zamanda Allah Taala’nin kendilerini bu bayrama   selametle eriştirdiği için bir nev’i şükranlarını ifade için  oynadıkları bir ritüel olup, semada dönüşlerde Allah lafzı yüksek sesle söylenir.  Çin’in   yalanlarının propagandası için yayınladıkları  bu videoda  Sema oynayanlar her dönüşlerinde Allah lafzını yüksek sesle tekrar  etmiyorlar ve  oyunlarda  Allah sözü hiç duyulmuyor.  Anlaşılmayan biraz da Çinceye benzeyen bazı sesler ancak duyulabiliyor.

En önemlisi de Videoda Müslüman Uygurların  Ramazan bayramı namazı kıldıklarına dair hiç bir  resim veya görüntü bulunmuyor.

Bu”Bayram Seması” BM.Heyetinin Bölgeye Gitmesi Öncesi Bir Düzmece Tiyatro Oyunu

Özgür Asya radyosuna Sosyal medyada çokça paylaşılan bu Video hakkında  konuşan  Uygur Siyaset Bilimci  ve  Uygur Bölgesi Gözlemcisi    Ilşat Hasan’ın bu durumu şöyle yorumladı : ” Videolara  dikkatle bakıldığında “Bayram Seması” oynayan  genç Uygurların saçlarının  aynı şekilde kesilmiş olduğu, bir çoğunun  Sema oynamayı bilmedikleri oyun oynamak yerine   sağa sola bilinçsizce adımlar atarak  sallandıklarını  kolayca görebiliyoruz.   Çinli İşgalcıların  yıllardan beri yasakladığı bu geleneksel oyun etkinliğini  düzmece bir tiyatro oyunu şeklinde aniden uygulamaya koyması  BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Doğu Türkistan’a gitmesi  öncesinde sahneye konulmak istenen  bir Çin oyunundan başka bir şey değildir.  Çinli işgalcılar BM.Yüksek Komiserinin  ziyareti  eğer  gerçekleştiği takdirde  ona gösterilmek istenen   bu sahte ve düzmece tiyatro sahnesi  ile onlara  şunu kanıtlamak istiyor :

• Uygurların hiç bir şekilde baskı ve zulüm altında  değildir. Aksine  ÇKP İşgalinden çok mutlu  olarak  geleneksel sema oyunlarını bu  tarihi Eyitgah Camisi önünde  eskiden olduğu gibi özgürce icra edebiliyorlar.
• Uygurlar Çin işgalini sevinçle kabul ediyorlar.
• Hayatlarından mutlu olduklarını ifade için  Uygurca şarkılar söylüyorlar
• Çin işgalinden memnuniyetlerini  belirtmek için Çin  Komünist partisi(ÇKP)yönetimine   müteşekkir olduklarını    oynayarak ve şarkılar söyleyerek  ifade  ediyorlar.

Diğer analizciler ise,  videonun üst tarafına  “Uygur bölgesinde yaşayan  tüm milletlerden insanlar Ramazan Bayramı’nı mutlu şekilde  kutluyor”  yazısının eklenmesi ve bu videoların sosyal ve  uluslararası medyada yaygın olarak kullanılmasının, Çin’in  bu videoyu  planlı bir şekilde hazırlamış olduğunu  açıkça ortaya koyduğunu belirtiyorlar.

Radyo muhabirlerinin  bölge sakinlerinden  telefonla aldığı bilgilere göre   Eyidgah Camisi önündeki meydana Uygur gençlerini Bayram Seması oyunu oynamaları  için  Mahalle  Halk Komitesi (Mahalle Muhtarı karşılığı bir idari birim)  katılanlara 100  – 150  arasında  Çin Yuanı( 15-20 $ arasında) Para dağıttıklarını belirlediler.

Duruma  bakıldığında  Sema oynayan gençlerin çoşkulu halleri  onların yıllardan beri yapamadıkları bu Bayram Semasına olan  hasretlerinin yanında ÇKP İşgal Yönetiminin en alt birimi olan Mahalle Halk Komitesinin baskısı ve para dağıtmasının  bunda etkili olduğu  görülmektedir.