Dünyanın önde gelen prestijli Hukuk kuruluşlarından  Uluslararası İnsan Hakları İzleme  Gözlemevi(HRW) Örgütü,  Çin Yönetimine çağrıda bulundu ve ” 2014’te ömür boyu hapse mahkum edilen  Uygurların vicdanı ve Uygur İnsan hakları Savaşçısı  Doç İlham Tohti  ile onun  öğrencilerinin bir an önce serbest bırakılmasını talep ettiği açıklandı. tarafından hâlâ hapsedilen tüm öğrencilerin serbest bırakılması çağrısında bulundu.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre, Çin hükümeti tarafından Aralık 2021’de yayınlanan  ve Çin Hapishanelerinde  cezasını çekmekte olan mahkumlar  listesinde  Dr.Tohti’nin ömür boyu Hapis cezasına ve onun diğer  7 öğrencisinden 6 kişinin Aralık/2014’de  3-8 yıl arasında değişen çeşitli hapis cezalarına çarptırıldığı bilgisinin yer aldığını açıkladı.

HRW.Uzmanı Wang : Tutuklu  Dr.Tohtı ve 7 Öğrencinin  Akibetlerinden Endişeliyiz

İnsan Hakları  İzleme Örgütü(HRW)’nün 01 Nisan 2020 ‘de  yayınladığı  bildirisinde  Dr. Tohti’nin öğrencilerinin  ceza sürelerini doldurmuş olmalarına rağmen hala  serbest bırakılıp bırakılmadığı hakkında her hangi bir bilgi bulunmadığı ifade edildi.

Kodnu ile ilgili olarak açıklamalarda bulunan HRW’nin  Yüksek Temsilcisi  ve Uzmanı Maya Wang şöyle konuştu : ” Çin’in geçen yıl yayınladığı mahkumlar Listesinde isimleri bulunan  yedi öğrenci Dr.Tohti ile birlikte Ocak/2014’de tutuklanmıştı .  Bu öğrencilerin isimleri ise şöyledir :  1- Abdulkayyum Abdulhamit 2- Muttalip Emin 3- Ferhat Halmurat4-Atikem Ruzi(kız) 5- Şöhret Nejat 6-Ekber Emin ve 7- kişi olarak Lu Yu Yewi(Moğol asıllı)

Bu öğrenciler  Çin hükümeti tarafından geçen yıl Aralık ayında yayınlanan bir Mahkumlar  listesinde  “ayrılıkçılık” suçlamasıyla hapse mahkum edildikleri bilgisi yazılı.  HRW Örgütü olarak; Çin’in  Uygur bölgesinde yaşayan Müslüman azınlıklara yönelik  şiddetli baskısı,  zulmü  devam ederken yedi öğrencinin sürekli gözaltında  veya hapiste tutulmasından  ciddi endişe duyuyoruz. Çin hükümeti  bu öğrencileri  bir an önce ve  derhal serbest bırakmalı ve  onların temel insanı ve yasal haklarını iade etmelidir.” şeklinde konuştu.

Mahkum Edilen 7 Öğrenci Dr.Tohti’nin Üniversiteden Öğrencileri idi 

Yukarıda isimleri belirtilen 7 öğrenci Doç.Dr.İlham Tohti’nin   çalıştığı Pekin Merkezi Milletler Üniversitesinde öğrencisi olup,bu öğrenciler aynı zamanda Dr.Tohti’nin 1990’lı yıllarda  yayına başlattığı “UYGURBİZ” haber Sitesinde çalışan yardımcıları idi. Bunlardan 5 kişi  Bölücülük suçlaması ile çeşitli hapis cezalarına çarptırılmış ancak nerede tutuldukları bilinmiyor.

Bu mahkumlardan kız olan  Atikem Ruzi Nisan 2021’de bir Çin propaganda videosunda hapishane üniforması  ile   bir sınıfta konuşan tek kızdı. Atikem Ruzi’nin “Urumçi kadınlar Hapishanesinde  cezasını çekmekte olduğu ve cezasının Ocak 2018’de sona ereceği belirtilmişti.