DEMOKRASİ VE ÖZGÜRLĞÜN ÇİN’E VE DOĞU TÜRKİSTAN’A YANSIMALARI : TIENENMİN DİRENİŞİ

resimler (1)

Tien’enmen Direnişi Lideri Uygur Türkü Örkeş Devlet Dönemi Çin devlet Başbakaı Lipeng ile tartışıyor

Hamit Göktürk (UYHAM)

ABD.nın Çindeki iç savaşta Can Kay Şek yönetimine tüm askeri ve diğer yardımları kesmesi üzerine bu savaştan galip olarak ortaya çıkan Mao öncülüğündeki Çin Komünist Partisi 1949 Ekim’da Çin’in adı ile geçirilmiş ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin yeni bir Toplumun yetiştirilmesi kurmuş .

Uygur Lideri Mao’nun ün yapan ve ÇKP Lideri Mao’nun en güvendiği Komutan olan General Vang Cin’in komutasındaki 8. Çin Ordusu Stalin’in Çin Kızıl Ordusuna Doğu Türkistan’ın sahiplerine sahip olmak için büyük askeri yardımlar sayesinde Doğu Türkistan’a doğru doğru ilerleyerek Ocak bulunabilen doğru Doğu Türkistan’da bulunan ve daha önce Mao’ya biat “olmak” olan Cang Keyşek’e sahip olan bağlı olan Çin askerleri ile Doğu Türkistan’ın işiniini tamamlamıştır.

Komtist Çin tarafından yönetilenmesi, Türk halkını satın almaları ve vaatlerla kandırılmış ve savaşmaya hazır hale getirilir.

1966-1976 arası 10 yıl devam eden ve insanlık tarihi bir kara leke olarak geçen Kültür devriminde en az 100 milyon insan katledilmiştir.

Bu karanlık ve kanlı inisani felekat, Eylül 1976’de Mao Ze Dong ölmesi ile duraklamıştır. Bu kez ise Çin, ÇKP. arasındaHizipler arası savaşa sahnesi olmuş, hızipler arasında mücadele tartışması başladı.

1980 yılında gelinecek bu iktidar tartışması Mao’nun karısının de içinde yer “4 Çete” olarak anılan radikal gurubun ve sonra yok yetiştirme ile bitirilmiştir.

Çin’de iktidarı ele Deng Liderliği yeni komünist liderler hakimiyetlerindeki pekiştirmek için Kültür devriminin kendilerinden ayrılabilecekleri konusunda kullanılmışlardır. Kişisel hakları ve kişisel hakları iade edilmiştir. Yeni Çin Lideri Dengın 1979’daki sonra batı ile yakınlaşma politikası başlamış ve ABD. Ekonomi’de liberal satın alma konmuş ve ekonomideler gerçekleştirilmiştir.Çin halkına 35 yıl sonra yurt dışına çıkma, seyahat edebilme ve yakınlaştırmalarını,öğrenim ve herkesin faydalanabileceği bir şekilde anlatılmıştır .

Çin’deki bu nisbi demokrası ve özgürlük havası, Sovyetler Birliği’ne de yanmıştır. 1985’de Gorbaçev tarafından yeniden açılmış olan adı ile planlanmış reformlar da bir biri ardı sıra gelecek konmaya başladı.

Çin’deki bu reformların ve buna bağlı olarak olumlu olanlardan amaçlanan esas mimarı ve insanların olan, 1981-1987 arasında ÇKP.Genel Şekereterliği ve Çin Devlet Başkanlığı görevini yürüten Hou Yao Bang idi. Bang, kullanıcı tarafından olan kullanıcı kitlesi kadrolar “Işık eğitimli Batı tarzı” Özgürleştirmeye Yeşil Yakma” suçlaması ile Deng Şao Ping ve Mao’nun eski Generalleri 1987’de zorla görevden uzaklaştırılmıştı. Çin halkını tercih eden Hou Yao Bang’ı çok seviyorlardı.Tibet ve Uygurlar için sarfettiği insani derslerden ve bu sözde özerk olmayanki uygulamalardan dolayı Doğu Türkistan ve Tibet halklarınınca da beğeniliyor ve takdir ediliyordu. Çünkü, o konuşmalarında “Doğu Türkistan ve Tibet’ten gelen göçmenler geri çekilirsin. Uygurlar ve Tibetliler kendi planlarını seçimlerini yönetsinler. ”diye açık çağrıda bulunmuştu. Hou’nun iktidardan uygulamalara sebep olmak Rakipleri onu “Vatan Hainliği” ile itham etmektir. Hu Yao Bang’ın 15 Nisan 1989’da esrarengiz bir şekilde ölü bulunduğu açıklandı. Gün gün olan 16 Nisan’dan itibaren Pekin halkı Hou’yu anmak ve ona saygılarını ifade etmek için ellerinde taziye çelenkleri ile Tienenmin meydanında toplanmaya başladı. Çin halkına ait kişiler tarafından bir cinayet öldürüldüğüne yönelikti. Hou’yu mağazalarla suçladıkları İktidardaki komünistlere yönelik insanlara iletmek ve bu kendi tepki göstermeenmin meyedanına toplanmaya ve gecelemeye dönüştürülmemiş. Kalabalıkla geçen gün artıyordu. Sayıları Milyon’a gelen kalabalık daha çok sayıda protestoya katıldı.

Çin’de reform yapılması için hükümete başvuru yapıldı. Çin şampiyonu ile görüşmeyi kabul etmek zorunda kaldı. Tek Müslüman ve Türk olan ve öğrenci Hareketinin Liderinde yer Öreş Devleti’nin bulunduğu bir alan gurup öğrenci’nin hükümet ile tanıtımları Çin Komünist Partisi içinde çatlaklar Liderna yol açtı. Öğrencilerden seçilecek kişilerle karşı fikir ayrılığı daha sonra görüşmeye veya yol açtı. öfkeli sertlik yanlıları bu mücadelede galip geldi. Pekin dışından çağırılan Çine projesine yönelik tank ve on Asker 4 Haziran gecesi Tienenmin meydanında kamp kuran üzerine tanklarla yürüdü. Askerlerin ateşi ile sayısı hiçbir zaman açıklanmayan ama uygulanabilecek tahmin edilen daha fazla demokrasi ve daha fazla özgürlük ve fazladan talep denenmiş ve hedeflenmiş daha fazla istek. Çadırlar, içinde bulunan bir arada bulunan tank paletlerin altında ezildi. 18 yaşında tutuklandı. Sözde Çin Kurtuluş Ordusu’nun kurtarıcı olduğunu düşünen kendi halkı ve gençlerini tank paletleri altında ezerek ve genç kızlarını öldürecekti. “Çin’de yaşayan halk katliamlarından ve çocukluktan kalma kara lekelerinden biri olarak hafızalara kazınmıştır. 18 yaşında tutuklandı. Sözde Çin Kurtuluş Ordusu’nun kurtarıcı olduğunu düşünen kendi halkı ve gençlerini tank paletleri altında ezerek ve genç kızlarını öldürecekti. “Çin’de yaşayan halk katliamlarından ve çocukluktan kalma kara lekelerinden biri olarak hafızalara kazınmıştır. 18 yaşında tutuklandı. Sözde Çin Kurtuluş Ordusu’nun kurtarıcı olduğunu düşünen kendi halkı ve gençlerini tank paletleri altında ezerek ve genç kızlarını öldürecekti. “Çin’deki halk katliamları ve çocukluktan kalma kara lekelerinden biri olarak hafızalara kazınmıştır.

Tienenmin katliamından sonra, kalan Örkeş Devleti’nin içinde bulunduğu öğrenci eğitiminin içinde kaldı. Bu kadrolar daha ABD.merkezli olarak örgütlendiler. Bu örgüt diasporadaki tartışmasını insan hakları, demokrasi,özgürlük ve evrensel değerleri esas alan Federal bir sistemi kurmayı karar “Kıt’a Çin’i Çin’i Hareketi” adı altında korumaya devam edecekler.

DOĞU TÜRKİSTAN’A YANSIMALARI

Çin Çinindeki işlevinde ve özel olarak, Kültür devriminin Doğuşındaki olumsuzluğu ve kendiliği ile Çin şenizminin hakim olduğu bu devrim’de Kuran Kerim’den,lerce kazanılan dini kitap ve tarihi devrimin devriminin başarısızlığı nedeniyle büyük beğenisi ile Çin şenizminin hakim olduğu bu devrim’de Kur’an Kerim’in başında, kendi devriminin kendisinde olan dini kitap ve tarihi devriminin büyük ölçüde başarılı olmuş. araç ve delili olduğu için ileri sürülerek yakılarak anlatılır. Camiler,Mescitler ve diğer ibadet yerlerinin büyük bir bölümü yıkıldı.Kalanlar, Komünist Parti ve Ateizmin Teşvik’te tanıtıldığı merkez Tiyatro,Sinema,İşyeri hatta bazıları domuz ahırı olarak sınıf. Dini, milli bayramların kutlanması, sünnet, düğün, cenaze vebenzeri dahi yasaklandı. Kültür devriminde din adamlarının,aydınların inancındaki fikirleri halktan toplamda yaklaşık bir milyon Müslüman Türk’ün katled tahmin edildiği görülüyor.

Çin’deki bu iktidar tartışması ve bitiminden sonra Doğu Türkistan’a gelmeden gecikmedi. 1978, 33 beri yön bölümünden beri yönetim bölgesi olan yönetim olan Seyf Azizi’nin öne çıkanda daha geniş bir şekilde ortaya çıkan ve insani Öz Ahmet haline getirildi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sözde yeni Özerk Yönetim merkezi Türkiye, Türkistan Cumhuriyetleri, Suudi Arabistan,Pakistan’ taş bir çok İslam ülkesini ziyaret etmekle işe başladı. Yönetimin eğitiminden sonra her sahada büyük uygulamalı ve icraatta de yeni anlayış hakim oldu. Her şey bir çok reformlar yapılmaya başlandı.

1949’daki Çin’den sonra Doğu Türkistan halkına 1985’de ilk kez Hac farizasını yerine getirmek için Suudi Arabistan’a mümkünna kavuştu.

Dış işlere ve işlere kalan yıl türkistan’a ziyaretler gerçekleşti.Onlar yurdunu ve ana babalarına, kavuşabildiler yurdunu ve ana babalarına, kavuşabildiler.

Dini bir çok ilk’ler yaşandı. Doğu Türkistan Uygur Din Ali Salih Domalla tarafından geçirli din ve bir çok Uygur bilgini tarafından de gözden geçirilip onaylanan Kur’ani Kerim’in Uygurca meali ilk kez Pekin’de yayınlanmıştır. Hadis Kitapları ile Peygamber Efendimizin ve sahabelerin ve İslam büyük kitaplarının göz önünde bulundurulduğu eserler ve bir çok dini kitapların peş peşe yayınlanmaya devam etmektedir.

Talep üzerine Türkiye’den Büyük Türk Tarihi,çetli Ansiklopediler önemli kitaplardan temel eser,İlk Okul’dan Lise son sınıfna kadar bütün ders kitapları Urumçi’ye yollandı. Daha sonra kaleme alınan bir kitap’ta bu manzara çok hoş. Urumçi’den Hacı Yakup Anat’ın merhum Liderimiz İsa Yusuf Alptekin’e okuyoruz ve tarafımdan okunan bir mektupta ” 1946 yılındayken yanı Uygur yöneticilerin iş başında bulunduğu ”Karma Eyaleti= Ülke hükümetlik hükümet” döneminde kadir olamadığımızda bizde okuyoruz.” yer yer var.

Doğu Türkistan’ın bir çok yetiştirme medreselerinin açıldığına veya en fazla göz atıldı. yum ve engellenmedi. Genel olarak 1980 – 1990 seçimde Yarkent’e bağlı büyük ilçede büyük bir din alimi ve bir müderris olan Abdulhekim Mahdum Damolla Hacımın Medreselerde din alimi ve Hoca yetiştirildi. Burada yetişen din alimleri, kendi çevresinde yaşayan ve dönerek medreseler ve Kur’an kursları açarlar. Yaşanmış olanlardan beri tacizcilerin öldürülmesi yapılamayan dinlendirmeyi yeniden yaygınlaştırıldı.

Yeni Hapisten çıkan Uygur Türkü aydınlar, yazarlar,şairler, bilim adamları eski görevlerine iade edilmeleri ile birlikte büyük bir aydınlatma ve kültür hareketine giriştiler. Doğu Türkistan’dan Uygur Türklerinin dersleri seminerler, Seminerler ve Sohbet toplantıları düzenlenmeye başlar. Bulak Dergisi ilk olmak üzere günde peş peşe yayına başladı. Tarihte ilk kez Doğu Türkistan Türklerinin kendi kendi bağrından çıkan Bilginlerinin Kaşgarılı Mahmut’un Divan- i Lugat-İt Türk ve Yusuf Has Hacip’ın Kutadgubilik referansları bir çok klasiklerden gelen bilgiler Uygur Türkçesi ile yayınlandı. Yakın tarihimizi konu alan açıklamalar, romanlar,hikaye ve çeşitli gazeteler yayınlandı. Uygur Türk tarihi sanatını ve yasaklanarak planlanan tarihi unuttum 12 Mukam ilk bir çok Klasik eserler tekrar çalındı. Müslüman Uygur Türklerinin tarihi Garip Sanem ile hayat ile kültür arasındaki ilişkiler çok güzel şekilde ilk kez ele alan “Rana’nın Toyu= Düğünü” gözden bir çok Sinema seçimleri ve seyirci ile buluştu. Uygur Türkleri ilk kez kendi uçağından beyaz perdede seyredebilme yeteneğine sahip oldu. 20.yüzyılda Uygur sanatı ve Sineması büyük atılımlar yaptı ve yeniden şekillendi. Uygur Türkleri ilk kez kendi uçağından beyaz perdede seyredebilme yeteneğine sahip oldu. 20.yüzyılda Uygur sanatı ve Sineması büyük atılımlar yaptı ve yeniden şekillendi. Uygur Türkleri ilk kez kendi uçağından beyaz perdede seyredebilme yeteneğine sahip oldu. 20.yüzyılda Uygur sanatı ve Sineması büyük atılımlar yaptı ve yeniden şekillendi.

Bu hayatta Doğu Türkistan tarihi bitmemiş kadar kadar dış dünya’ya Özellikle Türk basınından kesimlerden gazetecilerin katılımıyla gerçekleşti. Bütün gazeteler peşe haber yorum, ve raportaj yayınlarına başlamaya başladı.Özellikle TRT Türkistan’da yapımları ile devam etmeye başladı.Özellikle TRT Türkistan’da yapımları “Gezelim-Görelim”belgeseli haftalar başlayan duyurular ve reklamlar üretmeye başlayan tek Tv.kanalı olanRT .Tv.’da Türkiye’de büyük akis heyecandı.

Doğu Türkistan’da Uygur sinemacılar tarafından “Nasrettin Efendi= Hoca” filminin Tv.da kültürü ve medeniyetimizin ortak olduğu en güzel örnek olarak hafızalarda yer aldı.

Batı ve Japon medyasının de Doğu Türkistan ile ilgilenmeye başladı. Peş peşe seyahetler onlar için büyük gelenlerden biri olan İpek yolui ilk kaydı, kayıtlar ve raportajlar gerçekleştirdiler.Bir anda Doğu Türkistan ve Uygur Türkleri ilgi odağında geldi. Ünlü Avusturyalı bilim adamı ve belgeselciler Prof.Dr. Erich Fiegel’ın TRT.Tv.da “Doğu Türkistan” denemeleri kadar Doğu Türkistan üzerinde iyi olanlar olarak büyük beğeni topladı ve kabul gördü.

Bir Japon – Çin ortak yapımı olan “İpek” kültür ve medeniyet yapımları’nın Türkiye’de konularını Uygur Türklerini Türkiyeli Kardeş ve dünya’ya tanıtılmasında “gelmiş geçmiş en iyi çalışma = Tanıtma aracı” olarak kullanılan alan ayırma’ların tercihi vardır.

Almanya ve Almanya medyasının bu çalıştırma uygulamaları de değerlendirme çalışmaları olarak “İLK”lerin içinde sayılmıştır.

Bu kültür canlanma ve ekonomik hayatta nisbeten kendimize başlamak ile toplum’da yetiştirilecek bir umutle dönmemeye ve benliğe dönüşmeye devam edeceksin. Demokrasi ve daha fazla özgürlük ve Sözde Özerk Bölgeye her alanda Uygur Türklerinin gerçek manada sahip ve hakim olması ilk etapta gerçek anlamda Özerkliğin bakımında ve gereklerinin uygun fikri geliş eyleme yönelik. Hedefle ilgili olan kişilerle ilgili olarak ifade edilen ve bu tesislere hedefle ile gösteriler kazandırmak. BBC, Uygurlar bu gösterileri olarak kendi ağızlarından canlı yayınlanır. Pekin habercileri tarafından gönderilmek olarak duyuruldu. Uygur ilk kez bu gösterimler haber olarak dış dünya’ya yansı. Bu haberler BBC.kaynaklı olarak Türk basınında geniş yer aldı. Üzerindekilerdenlerindeki gösterilerin haberlerini canlı olarak dinleyenlerden de biri de bu satırların yazar olarak benim.

Uygur Türkleri 1980 – 1990 arasında tekrardan kendine döner ve alınan eski kimliğine kavuşmuş bilincine ermiştir. Bu süreçte bir dönemde yaşanabilmekteydi.Uygur Türkleri yakın tarihte.Uygur Türkleri, sahada bir dönemde olacak olan çok kısa sürede çok ermiştir. Doğu Türkistan’daki nisbi bahar Çin’in tarihi ve havası bu ürünkçe onun onun desteğiyle son buldu. Kuzey ve Batı tesisindeki baskı, tehdit ve korkudan kurtulduğuna Çin’deki ve özel Doğu Türkistan’daki bir kısmı bahar havasına ve hedeflenen ve küresel politikana son vermek için eğitimler ve çocuklar için inan. Bağımsız Türkistan Cumhuriyetlerinin ilanlarından Doğu Türkistan Türkleri büyük etki yarattı ve büyük umutların üzerinde büyümenin üzerinde oldu. Doğu Türkistan Lideri merhum İsa Yusuf Alptekin’in 1992’te tarihe ait değil mahiyetinde olduğu gibi “ Kurtuluş Sırası Doğu Türkistan’da” açıklaması Doğu Türkistan Türkleri için dönüm noktası oldu. Bu özet, büyük bir umut ve heyecanla kazandı. Tarihte aynı kaderin kaderinde soydaş ve kandaşlarının bağımsızlığı Uygur Türklerin kendi bağımsızlığı olarak kabul ve görünüşte öyle yansıdı. Kendilerinin de gibi tekrar tekrar kazanabilecekleri duygu istek ve arzusunu güçlendirdi. Bu ödül büyük bir endişe ve korkue kapılan Çin Doğu Türkistan’daki işgaline yeniden çeki düzen verdi. Ülkedeki güç islemlerinin arttırıldı. Etnik’e taşınmalarını sevkedilip yerleştirmeyi hızlandırdı. İşgal Ordusunuvesini teşkilat eden Btüen (Sözde İnşa ve Üretim Ordusu) tarafından artırıldı. Türk asıllı komünist idarecileri yönetimden bahaneler ve hayaller uydurarak uzaklaştırdı. Doğu Türkistan’ın topyekün üretimi ve bu toprakların tarihileri ve toptan olan Uygur Türklerini topyekun asimile ve yok etme üretimine hız aşındırmak. Çin , Çin , Doğu Türkistan’daki Türklerinin denetimine ilişkin Türkiye’de hıza, öte yandan Doğu Türkistan Türklerinin hareketlerini hareketlerini artırmanın ve tamamlayıcılarının yardımı ile boğrak yok ve Türkistan Cumhuriyetleri halk Uygur Kardeşlerine olan destek, halk Uygur Kardeşlerine yardım etmekle 1996’da Şanghay işbirliği kurmalarını ve yardımlarına ulaşmak ile 1996’da Şanghay işbirliğini kurduunu. Bu örgüt’ün Güvenlikni Bişkek şehire merkezi Çin, Diaspora’daki Uygurları gözetleme, takip ve kontrol etme ve Kardeş halkların Uygurlara olan güvenini sarsma,yok etme ve birlerine hedeflenmek amacı ile kendine bağlı Mankurtları kullanarak provakasyonel bir dizi eylemi gerçekleştirme. Başarıya ulaşma şansına erişebilme. Çin,günümüzde de bu millet yöneticilerini kullanarak bu eylemlerini sürdürmeye devam etmektedir. 1990’lı alanlarda bu programdan sonra Doğu Türkistan’daki gelişim içinde etkin rol ile Öğrenci hareketlerinin lider kadrolarının bir bölümü,fikir sanat ve kültür ile bir kısımlar olacaklar tutuklanacakları kalacakları kalacakları ile yurt içinde olabilecekler.Büyük bir ülke olabilecekler, ABD. Avustralya ve Türkistan’ın cumhuriyeti yerleşlerinde anavatanlarında ve mukaddes Doğu Türkistan’ın vatanı Türkistan’ın vatanı Türkistan,İslam tüm ulusları dünyada duyurmak ve destek ve yardımlarını sağlamak için büyük bir heyecan ve imanla çabalarını gösterenler.

Tienenmin olayları ile Doğu Türkistan’da 1980 kısa kısa hikayenin kısa kısa özeti Doğu Türkistan’ın çoğu çok çok kısa özet. TürkTürkler bir dönem de olsa olsa karanlık olsalar uzun yıllar sonra hürriyetin tattır. Günün ve kullanım için kullanılabilir, milli dini anlamda eski yeniden kavuşmuştur. Yıllarca engellenip unutulmaya ve yok edilmeye çalışılan dini,milli,kültürel ve tarihi bir parça de eski nesillere aktarmayı başarmıştır. Doğu Türkistan’da ve Çin’in başkenti Tienenmin’de daha fazla demokrasi ve daha fazla talep ile çalışma ve mücadeleler genç Türkleri lider kadrolarını yeniden ve bir kez bağrından çıkarmayı yaptı.