UYGUR İNSAN HAKLARI YASASI ÇİN’İN ETNİK TÜRK SOYKIRIMININ SONLANMASI İÇİN BİR UMUT

ABD Başkanı Trump tarafından 17 Haziran 2020 tarinde onaylanarak resmen yürürlüğe konulan Uygur İnsan Hakları ve Politikası yasası hakkında Dünya Uygur Kurultayı Başkanı Dolkun İsa Qırım Haber Ajansına değerlendirmelerde bulundu.DUK Başkanı İsa yasanın yürürlüğe girmesini ” 71 yıldan beri Çin’in işgalı altında yaşayan ve ÇKP yönetiminin etnik soykırım cinayetleri ile tamamen yok edilmek istenen Doğu Türkistan Türkleri için bir umut olmuştur.” sözleri ile açıkladı.

UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (UYHAM)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Doğu Türkistan’daki insan hakları ihlalleri ile ilgili Çinli yetkililere yaptırım uygulanmasını öngören tasarıyı imzalaması dünya kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Kırım Haber Ajansı, bu kararın yansımalarını ve Uygur Türklerinin bu yasadan beklentileri hakkındaki görüşlerini sordu.

Tarihler 2017’yi gösterdiğinde dünya kamuoyu, Çin yönetiminin Doğu Türkistan’da işlediği insan hakları ihlalleri ve asimilasyon politikaları ile sarsıldı. Bu uygulamaların başında, insanlık dışı uygulamaların işlendiği toplama kampları gelmekteydi. Pekin, uzun bir süre bu kampların varlığını inkar etse de sonunda kabul etmek zorunda kaldı. Uluslararası toplum, Çin’in Uygur Türklerine yönelik baskılarına karşı birtakım yaptırım kararları almak için harekete geçti. Bu adımların en sonuncusu, Amerika Birleşik Devletlerinde önce Senato sonra da Temsilciler Meclisinde kabul edilen Çinli yetkililere yönelik yaptırımların yer aldığı karar oldu. Uygur İnsan Hakları Yasası olarak da bilinen metin, 17 Haziran 2020 tarihinde Başkan Trump tarafından imzalanarak kabul edildi.

“TASARI, 70 SENEDEN BERİ ÇİN ZULMÜ ALTINDA OLAN UYGUR TÜRKLERİ İÇİN UMUT OLDU”

Dünya Uygur Kurultayı Başkanı Dolkun İsa, Trump’ın imzaladığı Doğu Türkistan’daki insan hakları ihlallerine ilişkin Uygur İnsan Hakları ve Politikası yasasını Kırım Haber Ajansına değerlendirdi. Dolkun İsa’nın konuyla ilgili değerlendirmeleri şu şekilde:

”Biz bu tasarının çıkmasını 2 yıldır bekliyorduk. Senato ve Temsilciler Meclisinden geçerek Başkanın imzasına gelmesi için çok çalıştık. Hem Cumhuriyetçilere hem de Demokratlara tasarıyı anlattık, pek çok toplantı ve görüşmeler yapıldı. 70 seneden beri Çin zulmünü çeken Uygur Türkleri için ilk defa bir ülke böyle bir yasaya imza attı. Ses getiren bu karar Doğu Türkistan halkının mücadelesine moral oldu. Diğer ülkelere de örnek olmasını diliyorum. Tasarının imzalanması için kongre üyeleri ve senatörlerle çalıştık. Ben de 7-8 kez toplantı ve görüşmeler için Amerika’ya gittim. Önceleri kararın onaylanması konusunda tereddütler vardı. Ama bağımsız kuruluşların ve Birleşmiş Milletlerin raporları insanların bize inanmasında çok etkili oldu. ‘Zero Tolerance’ nitelikteki bu raporlar tereddütleri ortadan kaldırdı. Raporları doğrulayan haberlerin de basında yer alması toplumun bu konuya duyarlı olmasını sağladı. İnsanlık karşıtı bu suçun ortağı olmamak adına Çin’in yaptıklarına tepki göstermenin doğru olduğuna inandılar.”

DUK İCRA KURULU SEKRETERİ ERKİN EMET: DOĞU TÜRKİSTAN TÜRKLÜĞÜ İÇİN ÖNEMLİ BİR ADIM

Dünya Uygur Kurultayı Genel Sekreteri, Ankara Üniversitesi DTCF Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erkin Emet, ABD’de kabul edilen Uygur İnsan Hakları Yasası’nın sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Dünya Uygur Kongresi Başkan Yardımcısı Emet, alınan kararın, dünya kamuoyunun Doğu Türkistan Türklüğünün mücadelesini tanıması için önem arz ettiğini vurguladı. Doç. Dr. Emet’in açıklaması şu şekilde:

“Aslında Doğu Türkistan ile ilgili ABD’de uzun yıllardır devam eden bir süreç vardı. Sonuçta, Trump, 17 Haziran’da bu kararı imzaladı. Bu karar, Doğu Türkistan davası için çok önemli bir olaydır. Bu yasanın sonuçlarını üç bakımdan ele alabiliriz. Doğu Türkistan’da halihazırda gerçekleşen zulümle ilgisi olan Çin Komünist Partisi temsilcileriyle yönelik yaptırım söz konusu. Yani bu insanların bulunduğu bir liste var. ABD’ye geldiklerinde cezalandırılacaklar. Çin, her ne kadar, komünist olsa da son 30 yıldır Komünist Partisi üyelerinin büyük bir kısmı, çocuklarını Amerika Birleşik Devletlerinde okutmaktadır. Orada mülk sahibi olurlar. ABD, işte bu yaptırım kararıyla bunları engellemeye çalışıyor. Bir diğeri, Doğu Türkistan’da ticaret yapan uluslararası büyük şirketler var. Oradaki, insan hakları ihlalleriyle ilgisi olan şirketler bunlar. Bu şirketlerin cezalandırılması öngörülüyor. Üçüncüsü de, bölgede bir kölelik sistemi var. Çin yönetimi, ücret ödemeden Uygurları kamplara topluyor. Orada üretilen malları satın almak, uluslararası suçtur. ABD, bunun da önüne geçmek için bu malları satın alanlara yaptırım uyguluyor. Ayrıca, bu yasadan esinlenerek diğer Avrupa ülkelerinin de benzer kararları alması isteniyor. Bu bakımdan da, bu karar, diğer ülkelere örnek olacak bir yasadır. Bu yasa, Çin’in işlediği insan hakları ihlallerinin dünya tarafından kabul edilmesini, tescil edilmesini sağladı. Dünya Uygur Kongresi, bu kararın alınması için uzun yıllardır çalışıyordu. Dolayısıyla, Doğu Türkistan Türklüğü için de önemli bir adımdır.”

Görüntünün olası içeriği: 4 kişi, ayakta duran insanlar ve açık hava

Ancak, Çin açısında bakıldığında ise tam anlamıyla bir mağlubiyet söz konusu. Çin, bugüne kadar Doğu Türkistan’ı kendi iç meselesi olarak görüyordu. Ancak, artık bu bir uluslararası mesele haline geldi. ABD, bu yasayla Doğu Türkistan meselesine müdahil olacağını gösterdi. Çin, yalnızca Uygur Türkleri konusunda değil diğer halklarla münasebetleri söz konusu olduğunda aynı küstah ve aşağılayıcı dili kullanır. Tüm bunlar, uluslararası kamuoyunu rahatsız etti. Ve sonuçta ABD, bu yaptırım kararını uygulamaya koymuş oldu.

Son 1-2 yıllık süreçte dünyanın Çin’e olan bakışı ciddi manada değişti. Bu karar, her ne kadar, icraat noktasında problemli olsa da, sembolik anlamda Çin’e bir baskı aracıdır. Çünkü, Çin modern ahlaki ilke ve değerleri bu derece ihlal ettiği sürece, dünya tarafından kabul edilmeyecek. Bu yasanın çıkması da dünyanın Çin’e olan olumsuz bakışını daha da güçlendirdi.”

ABD’DEN UYGUR İNSAN HAKLARI KARARI

ABD Başkanı Donald Trump, Doğu Türkistan’da Uygur Türklerine yönelik baskı ve asimilasyon politikalarından dolayı Çinli yetkililere yaptırım uygulanmasını öngören tasarıyı imzaladı.
ABD Başkanı tarafından yayımlanan yazılı açıklamada, Çin’in Doğu Türkistan’daki Müslüman azınlığa yönelik insan hakları ihlalleri kınanırken, bahsi geçen fiilleri işleyen Çinli yetkililere yaptırım uygulanacağını da duyuruldu. Söz konusu tasarı metni ilk olarak, 15 Mayıs’ta Senato’ya gelmişti. Ardından 27 Mayıs’ta da Temsilciler Meclisinde onaylanan tasarı, Başkan Trump’ın onayına sunulmuştu. Tasarı, ABD Dışişleri Bakanlığının, Doğu Türkistan’da Pekin yönetimi tarafından işlenen insan hakları ihlalleri hakkında bir rapor hazırlamasını öngörüyor.

Kaynak : https://qha.com.tr/haberler/yasa-70-yildan-beri-cin-zulmunu-ceken-uygur-turkleri-icin-umit-oldu/215085/?