logo

trugen jacn

ÇİN’İN TUTUKLADIĞI EĞİTİMCİ ABDULVELİ EYYUP 8 AY SONRA AVUKATI İLE GÖRÜŞTÜRÜLDÜ.

Hamit Göktürk
Geçen Ağustos ayında Çin İşgal Güçlerince tutuklanan Uygur aydını ve Bağımsız Eğitimci ve internet site yönetmeni şair ve yazar Abdulveli Eyyup’ un ilk kez Avukatı ile görüşmesine izin verildi. Urumçi’de bulunan Ağabeyi ,Kardeşinin savunulması için bir Avukat tuttuğu bildiriliyor.Tutulan Avukat’ın müvekkili ile görüşme talebinin kabul edildiği bildiriliyor.Müvekkili ile görüşen Avukat,A.Eyyup ve onunla birlikte tutuklanan şirket ortağı ve kader arkadaşı dilyar Ebulkasım ve Muhammed Sıdık’ın özel hücrede tutulduklarını,bütün mahkumların alerjik kaşıntı hastalığından müstarip olduklarını ondan başka her hangi bir rahatsızlıkları bulunmadığını bildirdi.
Avukat, müvekkillerinin yasadışı yollarla para toplamak ile itham edildiklerini iddianamesinin Urumçi Kamu Güvenliği İdaresince hazırlandığını ve muhtemelen Mart ayı içerisinde Mahkemeye sunulacağının tahmin edildiğini bildirdi.
Abdulveli Eyyup ve arkadşalırının dosyasının Kaşgar’a gönderilerek incelendiğini ve suçlamalara ekleme yapılıp yapılmadığı konusunda bilgi verilmediği ifade ediliyor.
Öte yandan Abdulveli Eyyüp ve Arkadaşlarının tutuklanmasına tepkiler sürüyor.
İsveç Uygur Derneği İsveç Parlementosunu ziyaret ederek, Parlementerle görüştü. Görüşmelerde Çin işgal yönetimince haksız yere tutuklanan ve hala aileleri ile görüştürülmeyen Abdulveli Eyyup ve arkadaşları ile Uygur Demokrasi ve Hukuk Hareketi Lideri Dr.İlham Tohtı’nın ve diğer “Vicdan Mahpus”larının bir an önce serbist bırakılması için İsveç Parlamentosu ve Hükümetinden girişimlerde bulunmalarını talep etti.
Muhacerette yaşayan Uygur aydınları ve STK.ları de faaliyet yürüttükleri ülkelerde çeşitli mahfillerde girişimlerde bulundukları bildiriliyor.

Abdulveli Eyyüp Kimdir ?
Abdulveli Eyyup 1973’de Kaşgar’da doğdu. İlk,Orta ve Lise öğrenimini Kaşgar’da tamamladı. Pekin Merkezi Milletler Üniversitesi Türkoloji bölümününden mezun oldu. Daha sonra Lencu Kuzeybatı Milletler Üniversitesinde yüksek Lisans yaptı ve aynı Üniversitede öğretim üyesi olarak bir süre çalıştı. 2006’de sonra Türkiye’ye geldi.Ankara Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkez’inde bir yıl süre ile Türkiye Türkçesi eğitimi aldı ve bir yandan da araştırma ve incelemeler bulundu. Türkiye’de iken, Ford Vakfı’nın araştırma bursunu kazanarak ABD’ye gitti.Bir yıl süre ile Kansas Devlet Üniversitesinde inceleme ve araştırmalarını sürdürdü. Daha sonra Doğu Türkistan’a döndü.Memleketi Kaşgar’da NURHAN Ana Dil Eğitim Merkezi’ni Kurdu. Açtığı Şirketin adını de Kanuni yol adını verdi. Kurduğu İnteernet ağında eğitim-öğretim,tarih,edebiyat,genel kültür ile gelenek ve göreneklerini tanıtan ve anlatan makale, ve araştırmalarına yer verdi. Doğu Türkistanlı gençlerin yurt dışında eğitim almaları konusunda gönüllü danışmanlık yaptı.Onlara yol gösterdi.Diğer taraftan Çin yasalarına uygun şekilde aydınlatıcı seminerler,Konferanslar ve toplantılar tertip etti.Uygur ve Kkazak ve diğer Türk Halklarının aydınlarının bir birlerini tanımalarını ve fikir alışverişlerinin sağlayan etkinlikler gerçekleştirdi.O toplantı yapmadan birkaç önce Emniyet Makamlarına toplantının mahiyeti hakkında bilgi veriyor ve etoplantı ve etkinliklerinin takip edilmesi için Mmemur görevlendirilmesini talep eden dilekçeler veriyordu.Bu da Çin yasalarında ve Sözde özerk bölge kanunlarında yazılı olduğu bu özgürlüklerin pratikte de uygulanmasını ve halkın bundan istifade etmesini sağlamaktı. Abdulveli Eyyup,Dilyar Ebulkasım ve Muhammed Sıddık gibi arkadaş ve fikirdaşları ile birlikte 2012’de Urumçi’de “Ana Dil Eğitim ve öğretim Ltd.” adı ile şirket kurdu. .Urumçı’de çoğunlukla Uygurların oturduğu Tengritağ İlçesinde açılan bu şirket ilk olarak Uygur Cocukları için yalnız Uygur Türkçesinin öğretildiği Ana Okulu’ndan Lise seviyesine kadar eğitim öğretim kurumları açtı. Uygur çocuklarının kendi dili,edebiyatı ve tarihini öğrenebilmeleri için modern eğitim araç ve gereçlerini de tasarlayıp imal ederek ve pazarlayarak geniş halk kitlelerinin takdirini kazandı. Doğu Türkistan’da son yılların en büyük Uygur ana dil hareketinin yeni kıvılcımı ve dalgası olarak nitelenen bu eğitim halkın büyük destek ve takdirine erişti. Uygur Halkı Çin’in Çinceyi temel alan “Çift Dilli eğitim öğretim “politikasından dolayı kendi ana dillerini öğrenemeyen Çocuklarını büyük bir heves ve arzu ile bu Okullara göndermekteydi. Doğu Türkistan sathında başlayan 21.yüzyılın bu en büyük Ana Dil İnkılabı olarak nitelendirilen bu hareket Çin İşgal Yönetiminin büyük korkusuna ve tepkisine neden oldu. Çin yasalarının ”Çin’de yaşayan ve Çin Vatandaşı olan Her Millet, kendi Milletinin yazısı ve dili ile eğitim ve öğretim alabilir.” maddesi, Çin anayasası, eğitim ile ilgili Kanunları ve Sözde Özerk Bölge yasalarına tam uygun ve Şirketin Resmi adının de “KANUNİ YOL” olması Yaklaşık bir yıl süren bu Milli Şuurlanma ve Eğitim bu hareketin sürdürülmesini sağlayamadı. Çünkü,Doğu Türkistan’da yasalar geçerli değildi. Burada geçerli olan Urumçi’de oturan ÇKP.Genel Sekreterlerlerinin diktatörlüğünde yürütülen keyfi bir sömürge ve Çin Şövenizmini yansıtan uygulamalardı. Bu girişim, Kanuniyol Şirketinin “Halktan,Yasadışı yollarla Para Toplandığıı” suçlaması ile geçen yılın Ağustos ayında Abdulveli Eyyup,Dilyar Ebul, Ekber Can ve Ana Dil Şirketinin genel Müdürü Muhammed Sıddık’ların bir gecede tutuklanması ve şirkete el konulması ile son buldu.
Abdulveli Eyyup,Türkiye’de ve ABD’de iken,Doğu Türkistan STK.ları ile hiçbir şekilde irtıbat kurmadı.Onlarla görüşmedi.Çünkü,onun “Kendi Ülkesinde Kendi Halkına Yerinde Hizmet Etmek” gibi ulvi bir gaye taşıyordu. Çin işgalinin sürdüğü ülkesinde Çin yasalarının verdiği hak ve hukuktan faydalanarak halkına hizmet etmek ve genç nesilleri aydınlatmak istedi. O,bir idealistti. Türkiye’de ve ABD.’de kalabilir ve rahat bir yaşam sürebilirdi. Fakat o ZORU seçti. O ve Arkadaşları bu ortak gaye için birleşmiş ve bir araya gelmişti.
Abdulveli Eyyup, Uygurların 21.yüzyılın “Muhammed Ali Tevfik Efendisi”dır. M.Ali Tevfik de 1930’lu yıllarda Türkiye’de tahsil görmüş ve vatanına dönerek halkına hizmet etmiştir. O, 20.yüzyılda Uygurların,Kazakların,Kırgizların ve bütün Müslüman Doğu Türkistan Türklerinin “MAARİF MEŞALESİ” olmuştu. Doğu Türkistan’ın bu örnek mücadele insanı,gerçek vatanperver idealist,bu gayesini gerçekleştirirken, Çinli İşgalcilerce diri diri yakılarak şehit edilmişti.

Share