ÇİN, MÜSLÜMAN UYGURLARI URUMÇİ’DEN KOVUYOR.

Hamit Göktürk / Uygur Haber ve Araştırma Merkezi (UYHAM)

Çin işgal yönetiminin başkent Urumçi’de yerleşik Müslüman Uygur Türklerini bahaneler ve gerekçeler uydurarak Urumçi’den göçmeye zorladıkları, kabul etmeyenleri ise İsrail yöntemini kullanarak evlerini bodozerler yıkarak kovdukları bildiriliyor.
Sitemize konuşan ve adının açıklanmasını istemeyen Urumçi sakini özellikle 5 Temmuz 2009’daki Urumçi katliamından sonra Çin işgal yönetiminin başkent Umuçi’yi Uygurlardan Temizlemek politikasını sistemli ve sürekli hale getirdikleri, bunu çeşitli bahaneler ve gerekçeler öne sürerek ve uydurarak sinsice ve çaktırmadan zamana yayarak gerçekleştirdiklerini ifade ediyor.
Çin’in bu konudaki ilk icraatının Umurçi’ye diğer illerden gelen ve tamamını Müslüman Uygurların oluşturdukları geçmişte at yarışlarının yapıldığı büyük bir alan iken,daha sonra Uygurlar tarafından gece kondu şeklinde oluşturdukları ve Uygur Getto’su olarak tanımlanan At Beygisi (At Yarışı) bölgesini yıkmakla bu işe başladıklarını belirtiyor. Önceleri devlete ait bu arsalar üzerine yapılan evlerin yasal olmadığı ve yeni tesislerin yapılacağı öne sürülerek burayı boşaltmaları talep edilmiş, buna uymayan ve direnenlerin ise hapsedildiği ve evlerinin iş makinaları ile tahrip edildiğini belirtiyor. Bu bölge’de oturanların Doğu Türkistan’ın Altışehir tabir edilen güney bölgeleri halkından oluştuğunu bildiren Urumçi sakini, 2009’daki Urumçi olaylarında protesto eylemlerine katılanların büyük çoğunluğunun bu bölge’de oturan Uygurlar olduğu ve Çin’in muhtemel protesto eylemlerinde bunların tekrar rol almasından korktukları için bunu yaptıklarını düşündüğünü söylüyor. Çin’in bölge’yi Müslüman Uygurlardan temizlerken, aynı zamanda 5 Temmuz 2009’nun intikamını evlerini başlarına yıkarak,onları evsiz barksız ve işsiz duruma düşürerek ortada bırakmak suretiyle aldıklarını ifade ediyor. Burada yerleşik Uygurlar’da Dini ve Milli değerler ve duyguların çok güçlü olarak yaşandığını söyleyen Urumçi sakini,bu insanların genellikle fakir,gündelikçi,küçük esnaf ve seyyar satıcılardan oluştuğunu ve memleketlerinde kendilerine iş ve aş imkan verilmediği için Urumçi’ye göçmek zorunda kaldıklarını belirtiyor. Geçen Ramazan ayında Toplu oruç yemekleri düzenledikleri ve toplu teravih ve diğer ibadet organizasyonları düzenlendiği için bir çok Uygur ve Çinli Müslüman(Tungan)’ın buradan tutuklanarak götürüldüğünü anlatan Urumçi Sakini,bu bölge’nin Urumçi’de yaşayan Uygurlar için çok önemli olduğunu de ifade ediyor.
İşgalcı Çin’in bu bölge’deki Uygur evlerini yıkarken, küçük ev eşyaları satan, tamircilik vebenzeri küçük meslekler yapanların de bu uygulamadan nasibini aldıklarını, Çin’in dükkanlarda bulunan eşyaların alınmasına dahi müsaade etmediklerin molozlarla birlikte yüzbinlerce Yen tutarındaki emtianın de molozlarla birlikte çöp atıldığına bizzat şahit olduğunu bildiriyor. Kücük seyyar esnafın Yaş mevya ve sebze sattıkları el arabalarının de kırılarak götürüldüğünü, buna itiraz edenlerin 6 ay -1 yıl arasında değişen hapisle cezalandırıldıklarını söylüyor.
Urumçi’de ticaret ile uğraşan Uygur Tüccar,sanayici ve iş adamlarının de çeşitli bahaneler ile Urumçi’de gitmelerini isteyen Çin’in bu konudaki uygulamalarını şöyle anlatıyor ; “ Dükkan ve iş yerine önce hemen her gün çeşitli birimlerden polisler geliyor ve çeşitli sorular sorarak,kendilerini terör ve şiddet olayları ile ilintili göstermeye çalışarak tehdit ediyorlar. Daha sonra devreye Maliye ve vergi birimleri giriyor.Hesaplarını ve defterleri kontrol ediyorlar.Vergi kaçırdıklarını ve yasa dışı ticari faaliyetlerde bulunduklarını iddia ederek, bunun cezasının onların ödeyemeyecekleri kadar büyük rakamlar olduğunu söylüyorlar.Daha sonraki günlerde ise,dükkan ve iş yerlerini kapatarak Urumçi’den gitmeyi kabul etmeleri halinde bu cezaların iptal edileceğini söylüyorlar.Bunlar de ömür boyu ödemeyecekleri bu mali cezalardan kurtulmak için dükkan ve işyerlerini kapatarak Urumçi’den gitmek zorunda kalıyorlar.
Ancak,bu durumdan etnik Çinli göçmenler de zarar gödüklerini iddia ederek yönetime itiraz ettikleri bildiriliyor. Şöyle ki, Doğu Türkistan üzerinden Pakistan ve Türkistan Cumhuriyetlerine yapılan ticaret tamamen Uygurların elinde olup,dil,mal seçiminde ve alışkanlıklar bağlamında Uygurlar bunu çok iyi biliyorlar. Aldıkları malı de bu kriterlere göre seçiyorlar.Çinli Tücaarlar ise bunu bilmedikleri ve kültürel olarak onlara yabancı oldukları için mal seçiminde yanlışlara düşüyorlar ve neticede zarar ediyorlar.Bu sebeple Orta Asya ticaretinde Çinli göçmen tüccarlar malları satılmadığı ve geri döndüğü için pek başarılı olamıyorlar. Bu durumdan de yönetim nezdinde şikayette bulundukları ifade edilmekte.

Bu Uygulamalar gösteriyor ki; Doğu Türkistan’daki Çin işgal idaresinden sadece Müslüman Uygurlar değil,aynı zamanda bu bölgeye yerleşmeleri ve demografik yapıyı Çinlilerdan yana değiştirmek için zorla göç ettirilen Çinli göçmenler de aynı şekilde etkilenmekte.
Urumçi sakini Çin yönetiminin bu uygulamalardan neleri amaçladığı yolundaki sorumuzu şöyle cevaplandırdı ; “ Bence Çin’in ilk amacı başkent Urumçi’yi bu tür demografik dönüştürmeler ile tamamen bir Çin kenti haline getirmektir. Çin son zamanlarda büyük propagandalarla maskeleyip “Batı Bölgesi’ni Açmak” projesini yürütüyor. Bu projenin gerçek amacı ise, Doğu Türkistan’ı merkez Üssü yaparak bu topraklar üzerinden, Türkistan Cumhuriyetleri ve İslam coğrafyasına taşmak, yerleşmek ve hakim olmak tarihi emellerini gerçekleştirmek için engel olarak gördüğü Müslüman Uygur’ları uzaklaştırmak ve “ Uygur’un Yaşamadığı Ve Mevcut Olmadığı “ bir üs- şehir yaratmaktar. Bir diğer amacı ise, Çin, bu proje’yi gerçekleştirmek için Urumçi’yi dış dünya’ya açmaya çalışmaktadır .Son zamanlarda yabancı yatırımcılar bölgeye üşüşmüş durumdadır. Yabancıların ve bunlara paralel olarak bu şehire gelen medya’dan Uygurları izole etmek, ve onların yok saymalarını temin etmektir. 9 Temmuz 2009 olaylarında olduğu gibi Uygurların protesto ve karşı koymalarını ve Doğu Türkistan sorununun Uluslar arası sorun haline gelmesini önlemektir.” Şeklinde konuştu.

TEŞEKKÜR  : Bu yazı’ya kaynak teşkil eden bilgileri bizimle paylaşan Vatanperver Kardeşlerimize  teşekkür ederim.