UYGUR SOSYAL MEDYASI’NDA SİSTEMATİK TEMİZLİK VE ÇİN SOSYAL MEDYASI

Mehmet Emin HAZRET

İşgalcı Çin’in Doğu Türkistan’da  5 Temmuz 2009’da gerçekleştirdiği  Uruımçi katliamı”ndan sonra  Uygur Türklerinin açtığı 3 binden fazla internet sitesi ve bloglar kapatılmış, bir çok internet sitesi ve blog’ır sahibi , yöneticileri, ve yazarları tutuklanmıştır. Urumçi’deki Çin işgal  yönetimi tarafından  devreye sokulan ÇKP.propagandasından başka hiç bir işlevi olmayan  çok  katı ve  kısıtlama ve yasaklarla dolu  yeni bir sosyal  medya kanunu yürürlüğe sokulmuştu.  Bu yeni yasa’nın çıkarılmasından sonra Çin onlarca genelge ve yönetmelikler ile katı olan sosyal medya’yı nefes alamaz bir hale sokmuştur. 2010 yılından  itibaren  ÇKP.ve onun güdümündeki Yönetim yanlısı genç Komünist adayların  öncülüğünde, Uygur sosyal medyası yavaş- yavaş kıpırdamaya başladı. Açılan Uygurca yeni internet sitesi içinde “Bagdax= Bağdaş”, “Misranim” gibi internet sitesi ve “Bozkır” gibi bolglar da vardı. Bende ara sıra memleket içindeki internet sitelerinde gezinirken,bu siteleri de ziyaret ederdim. Ancak, Uygur toplumunun siyasi düşünceleri veya oradaki siyasi ve toplumsal adaletsizlik, etnik ve sosyal eşitsizlik, işsizlik ve benzeri  konuları gündeme getiren  herhangi bir haber , araştırma  veya makale ve yazılar yoktu. Hatta Doğu Türkistan’da sık sık patlak veren kanlı etnik  temelli şiddet olayları ve çatışmalar hakkında bile, devlet tarafından yayınlanan haberleri kopyalayıp yayınlamakla yetiniyordu. Yayınladığı şeyler edebiyat ve sanata dair  eserleridir.  Sitenin  ana sayfasının en alt kısmında, sitenin devletten aldığı  izin tarihi ve belge numarası  ile    Çin yasalarına  aykırı olan yazı ve haberlerin ihbar edilebileceği   110 nolu telefon numarası yer alıyordu. Bu genel   uyarılar  tüm Uygurca site, ve bloglarda mevcuttur.

Bu tüm Uygurca sitelerde olduğu gibi “Bagdax” sitesin en altında konulan uyarı yazısı ve ihbar hattı  numarası ve internet ihbar merkezi telefon numaraları yer almıştır.

Bağdaş initernet sitesinin ana asayfasındaki uyarı yazısında şu ifadeler yer almaktadır ;  ” Her hangi bir kişinin devlet kanununa aykırı, milliyetlerin birlik, beraberliğini bozucu, etnik bölücülük algısı içeren haber,ilan ve  yazıların yayınlanması  kesinlikle  yasaktır.”

 2016 yılının Mart  – Mayıs ayları arasında   tutuklanarak ceza evine konulan ve şimdiye kadar isimleri açıklanan admin  ve blog yazarlarının sayısı  5 kişidir.  Yakalananlar arasında  “ Misranim” internet sitesinin sahibi ve yöneticisi  Abubekir Muhtar de bulunmaktadır. Bu sitenin  Korla vilayetindeki gönüllü admini  Tursuncan Mehmet,  “Bagdax” sitesi  sahibi Ekbercan Esat, “Bozkır” blog sahibi Ömercan Hasan de tutuklananlar arasında yer almaktadır. Bunlardan 3 kişinin,  Aksu ceza evinde olduğu açığa çıkmıştır.

                    Uygurca “Bagdax” sitesinin   sahibi Ekbercan Esat

 “ Misranim” internet sitesi sahibi Abubekir Muhtar

Aksu vilayeti  ÇKP.İl Teşkilatı  internet sitesinde “Bozkir” blog sahibi Ömercan Hasan, Aksu orman idaresinin teknik elemanı olduğu,  sosyal medyada  etnik milletler arasında kin ve nefret yaydığı için komünist parti üyeliğinden atıldığı  bilgisi yer almıştır.

                                  “Bozkır” blog sahibi Ömercan Hasan

Washington merkezli “ Hür Asya” radyosu muhabiri,  Tursuncan Mehmet’in babası Mehmet Karı’ya telefonla bağlandı. Mehmet Karı, şuan hastanede olduğunu, oğlu tutuklandığından beri geçen  1.5 ay içerisinde kendisinden hiç bir haber alamadığını, bu sebepten eşinin şekere bağlı  yüksek tansıyon hastası olduğu için  kalp krizi geçirerek hastaneye yattığını söyledi.  Kendinin ÇKP. üyesi olduğunu, oğlunun Çin yönetimine inanarak ve güvenerek yasalar çerçevesinde  Uygur kültürünü internette tanıtmaya çalıştığını vurguladı.  Tamamı ÇKP.üyesi yanı Komünist olan  aile’nin inandıkları ve güvendikleri  ve sadakat ile hizmet ettikleri ÇKP.iktidarı’ndan   gördüğü muamele budur.

   “Misranim” sitenin  Korla vilayetindeki gönüllü admini  Tursuncan Mehmet

Uygur Türkçesi ile yayın yapan ” Bozkır” adlı internet  sitesi,  genellikle   Çin sitelerini esas alan ve onların haber ve yazılarını tercüme ederek  yayınlayan bir seti idi. Bu site’de ben bir çok  Çinceden Uygurcaya çevrilen haber ve  tercüme yazıları okumuştum. “Boskır”Haber sitesinin sahibinin Ömercan Hasan olduğunu  o tutuklanadıktan sonra medeya’ya yansıyınca yeni öğrendim. O, Çin’deki sosyal medyada yayınlanan, yolsuzluk, rüşvet, yozlaşma ve Çin ekonomisindeki yapısal sorunlar konusundaki  önemli  ve  bilimsel verilere dayanan haber ve  yazıları tercüme edip yayınlıyordu. Yaptığı iş bu kadar idi.

Ancak,ÇKP,nın Doğu Türkistan’daki faşist kafalı İşgalcıları,bu Site’de yayınlanan yazıların aslında Çince olarak Çin sitelerinde yayınlandığını ve tercüme edilerek  bu sitelere konulduğunu  çok iyi biliyorlar. Onların amaçları sırf gerekçeler,sebepler ve bahaneler yaratarak Uygurları sindirme,bastırma. silme ve ortadan kaldırma uygulamaları için bunları  kullanmaktır.Bunu yapmaktan de hiç bir zaman  çekinmiyorlar.Çin’in  derdi yazının nerede nasıl yayınlandığı değil,Uygurlar tarafından  neşredilmesidir. Yazıların sahipleri olan Çinliler ÇKP. yönetiminin  umurunda  bile değildir. Bu yazı ve haberleri kaleme alan ve yayınlayan etnik Çinili Blogcular ve internet sahip ve yöneticileri için hiç bir soruşturma veya kovuşturma yapılmıyor.Onlar yanı  bu yazıları yazan ve yayınlayan Etnik Çinliler, serbest ve   rahatça  dolaşırken, bunların yazdıklarını tercüme ederek yayınlayan ve bu suretle Uygur sosyal medyasını cesaretlendirmek için  bu yazıları tercüme edenler ve yayınlayan Uygurlar yanı Çinci Mütercimler ÇKP.üyeliğinden atılarak   tutuklanmış ve  ceza evine konulmuştur.

Ben, Doğu Türkistan’daki Uygurca internet sitelerin şiir, hikaye, müzik ve benzerlerinden  başka, Uygur toplumunun gerçek hayatı ile ilgili hiçbir  haber, yazı, yorum yayınlanmamasından çok üzgündüm. Kendi mahallesinde, bir ilk okul çocuğu okula giderken,Çin keskin nişancı tarafından uzaktan (eylence olsun diye) vurularak öldürüldüğü haberi, iş birliği yaparcasına yayınlamayan Uygur online yayıncılarımız, Amerika sokaklarında trafik kazasında ölen bir köpek veya kedi hakkındaki haberi manşet olarak vermek için yarışıyorlar. Bu yüzden  Uygurca siteleri ziyaret etmek yerine, hep yeni haber,yeni bilgiler olan Çince sitelere yöneliyordum. Şimdi de öyleyim.

Çin sosyal medyası’nda,  Pekin yönetimini şiddetli bir biçimde eleştiren,  devlet  ve Çin toplumunun gelenekesel yapısı ile bünyesini çürüten yolsuzluk, rüşvet, ahlakı yozlaşma, yurt dışına para kaçırma, ekolojik tahribattan, zehirlenmiş gıda ve toplumsal sağlığa yönelik  tehdit ve tehlikelere varana  kadar tüm konularda  yüksek dozlu    binlerce  eleştirilel yazı ve  yorumlar  her gün yayınlanmaktadır. Hatta, Amerika’ının Sesi radyosunun (VOA.’nın ) Çince yayınlanan  radyo ve  televizyonları  hemen her gün   Çin’in çeşitli bölgelerine telefonla canlı bağlanarak  bölge sakinleri ve Çinli Akademisyenler ile  güncel konular hakkında program yapıyor. VOA.’nın  verdiği Ücretsiz  ve  şifreli telefon hatlarından yararlanarak  canlı yayına bağlanan Çinlilerin sayısı bir haylı fazladır.  VOA.’ya  canlı bağlanan bu Çinliler, ÇKHP.yönetiminin  sözde  sosyalist rejimini yerden yere vuruyorlar. Çin devlet başkanı Şi jinpeng’e kadar bütün yönetileri isim vererek eleştirmekten çekinmiyorlar.  Ama,ÇKP.iktidarının Polis ve askerleri onlara hiç bir şey yapmıyor ve Uygurlar gibi  onları kimse tutuklamıyor, uyarmıyor bile.

7 Mart 2016 ‘de  Doğu Türkistandaki Çin yerel yönetimine ait olan “sınır tanımaz haber” (无界新闻- vuceşinvin) adındaki Çince internet portalından Çin devlet başkanı Şi jinpen’i suçlayan ve  kesin istifaya çağıran açık mektup yayınlandı. Çin medyası, Çin komünist partinin Doğu Türkistan ÇKP,patronu,yanı Partikom genel sekreteri Jiang çünşen’nin başının kısa sürede yenileceğini  ve onun  gideceğini iddia etti, büyük yaygaralar kopardı. Ancak,bunu  yazanlar,yayınlayanlar ve gürültü yapanlan etnik  Çinli  oldrukları onlardan hiç kimseye dokunan olmadı. Ama, Çinlilerin kaleme alıp yayınladığı  bu açık mektup  Uygurcaya tercüme edip yayınlanma cesaretine sahip biri Uygur Türkü  olsa idi, çoktan  onun  başı gidecek ve yenilmiş olacaktı.

2016 Yıl başında Çin komünist partinin sesi olan Xinhua(Yeni Çin) Haber  ajansı, 2 Uygurca  internet sitesinin  “bölücü” fikirleri yaydığı gerekçesi ile kapatıldığını  ilan etmişti.  O tarihtene itibaren,Uygurca siteler, blogların kapatılması işlemleri sürmekte,bu site ve blogların sahip,yönetici ve  sorumluları  ve yazarları tutuklanarak  sorgulamanmakta, baskı zulüm,işkence tehdit ve şantajlar  aralıksız  devam etmektedir.

Peki, Bütün bunlar Neden?

Çünkü, Çin işgal yönetimi  Doğu Türkistan’da suç işliyor. ÇKP.yönetimi Doğu Türkistan’da işledikleri bu insanlık suç ve cinayetlerinin  içte, bölgeler arasında ve özellikle suç mahalli Doğu Türkistan’da ve  dış dünyaya sızmasını  bu yöntemleri kullanarak önlemeye çalışıyor.

Çin’de “ Bir ülke –  İki sistem” söylemi  vardır. Çin’de  komünist sistem, Hongkong’ta  ise, İngilizlerin kurduğu demokratik sistem mevcuttur. Ama, Çin tarafından dünyaya açıklanmayan 3. bir Çin  sistemi  günümüzde Doğu Türkistan’da yürürlüktedir. Doğu Türkistan’da etnik Han  ırkçılığı ile Çin şövenizmine dayanan ve  Faşist Ruhlu Komünist  Çin  Diktatörü  Mo’dan kalma dikta sistem hala değişmemiştir  aksine,  şiddetini arttırarak sürdürülmektedir. Uygurlar arasında ne kadar sistem içinde sadakat gösteren  ve  ÇKP:Ye üye ve Parti ve işgal rejimine   sadik  kim olursa olsun, Uygur milli ve dini kimliğini  korumak ve yaşatmak yolunda (Çin yasalarında yazılı olan haklarını ) yasal haklarını kullanmak isteyen her kes hiçbir zaman, hiçbir şart altında hoş görü ile karşılanmayacaktır. Uygur genç kuşağı ve Uygur aydınlar bu noktayı  asla unutmamalıdır.

Kaynaklar:

1. «Misranim» torining bashqurghuchisi – Tursunjan memet marshalning tutqun qilinish jeryani ashkarilandi.
2. Uyghur élida 5 neper tor bet sahibi bilen tor bashqurghuchining tutqun qilinghanliqi melum.
3. 关于要求习近平同志辞去党和国家领导职务的公开信
4. 两维族网站被指破坏民族团结遭罚 两微信平台被封