” Çin’in eski başkenti Şi’an kenti ile Türkiye’nin İstanbul’ şehrinin, tarihi İpek Yolu güzergahının en doğu ve en batısındaki duraklarıdır. Türkler ile Çinliler arasında, tarih içinde bu güzergahtaki etkileşimlere dayalı olarak köklü bağlar geliştirmişlerdir. Uygur Bölgesi tarihte Doğu ile Batı arasında önemli bir geçit, kültürel ve ticari etkinliklerin önemli merkezi olmuştur. Uygur bölgesindeki (Sincan’daki) tarihi camiler, Türk tarihinin büyük şahsiyetlerinin türbeleri ve eski pazarlar, ortak kültür ve tarihimizin çarpıcı örneklerini oluşturmaktadır. Günümüzde ise Uygur(Sincan)bölgesi Çin’in tarihi İpek Yolu’nu modern bağlantılılık projeleriyle yeniden gündemdedir. Tarihi ipek yolunun günümüzde canlandırılmasını hedefleyen “Bir Kuşak- Bir Yol” girişimi’nin merkezinde yer almaktadır. Uygur bölgesinin ekonomik hayatiyetini yeniden canlandırılmasının önemli olduğunu vurgulamak istiyorum.” dedi.
Büyükelçi Sayın İsmail Hakkı Musa Türkiye’nin de İpek Yolu güzergahını canlandırma hedefiyle Orta Koridor Girişimi’ni ilan ettiğini anımsatarak sözlerini şöyle sonlandırdı : ” Batıda yanı Türkiye’den başlayıp Kafkaslar ve Hazar Denizini geçerek Orta Asya Cumhuriyetleri üzerinden Çin’e ulaşan koridorun, Kuşak ve Yol ile doğal bir uyum içinde olduğunu vurgulamak istiyorum. Türkiye’nin Kafkaslar ve bölge ülkeleri üzerinden Çin ile arasındaki ticaretin geliştirilmesi, ekonomik potansiyelin iyi değerlendirilebilmesi için Türkiye’den Çin’e doğrudan uçuşların başlatılması gerektiğini düşünüyorum. Bu tüm yeni gelişmelerin bölge ülkelerinde yaşayan uluslar ve tüm insanlar arası etkileşimlerin artırılması dahil, işbirliğinin geliştirilmesi çağrısında bulunuyorum.” şeklinde konuştu.
Çin’e Uygur Hatırlatması Yeni Doğu Türkistan Politikasının Bir Parçası
Uzmanlar Türkiye’nin Pekin Büyükelçisi Sayın İsmail Hakki Musa’nın Çin’in kalbi başkent Pekin’den ÇKP yönetimine Doğu Türkistan ve Uygur Türkleri hatırlatması Türkiye’nin yeni Doğu Türkistan politikasının bir parçası olduğunu belirtiyorlar. Ayrıca, sayın Büyükelçi’nin Türk büyüklerinin türbeleri, tarihi pazarlar ve Türk tarihinin önemli öğelerinin Uygur bölgesinde bulunduğuna vurgu yapması tarihi bir çıkış ve yeni bir hamle olarak tarihe not düşen ve umut verici gelişmeler olarak değerlendiriyorlar.
Bölge uzmanları ayrıca, Sayın Cumhurbaşkanımızın son Uygur Türkleri ve Türkistan vurgusu, Bakanlarımızın Uygur Türkleri açıklamaları, BM.lerdeki Çin’in insan hakları durumu hakkında özel toplantıda Çin’in uyarılması kararı için olumlu oy kullanması ve Uygurların insan hakları ihlalleri ile ilgili özel açıklaması en önemlisi Camilerde Cuma namazı ve hutbelerinde Doğu Türkistan için dua edilmesi genelgesi Türkiye’nin yeni Çin politikasındaki cesur hamleler olduğu noktasında birleşiyorlar.
