Araştırmacılar, Çin’in Uygurlara karşı küresel çapta yürüttüğü ‘kampanyaya’ Müslüman ülkelerin aktif destek verdiğini ortaya koydu.

1997’de Pakistan hükûmeti, Pekin tarafından Doğu Türkistan’ı ülkenin geri kalanından ayırmayı planlayan ‘teröristler’ olmakla suçlanan 14 Uygur’u sınır dışı etti. Sınır dışı edilen Uygurlar, Çin ile olan sınırı geçtikten sonra ölüme mahkum edildi.

Bu olay, Çin’in talebi üzerine iade edilen Uygurların ilk belgelenmiş bölümünü temsil ediyor. 1997’de yaşanan bu durumdan Mart 2021’e kadar 28 ülkede 1546 gözaltı ve sınır dışı vakası olduğu belirlendi.

Oxus Orta Asya İşleri Derneği ve Uygur İnsan Hakları Projesi’nin ortak girişimi olan Uygurların Ulusötesi Baskı Veri Kümesi, Çin’in Uygurlara karşı yürüttüğü kampanyanın nasıl küreselleşerek Orta ve Güney Asya’dan hızla Avrupa, Orta Doğu ve Güneydoğu Asya’yı da kapsayacak şelilde genişlediğini gösteriyor.

Çin’in uluslararası karalama kampanyasının en eksiksiz anlatımı olduğu öne sürülen rapor, ağırlıklı olarak Orta Doğu ve Asya’daki Müslümanların çoğunlukta olduğu ülkelerden oluşan hükûmetlerin, Doğu Türkistan’dan kaçan Uygurları ve diğer Müslüman azınlıkları gözetlemek, alıkoymak ve Çin’e iade etmek için Pekin ile nasıl iş birliği yaptığını belgeliyor.

Oxus Orta Asya İşleri Derneği araştırma direktörü ve raporun baş yazarı Bradley Jardine, verdiği bir demeçte, “Müslümanların çoğunlukta olduğu ülkelere Doğu Türkistan konusundaki sessizlikleri ve Uygurlara yapılan baskı nedeniyle çok fazla eleştiri yapıldı. Ancak bu veriler, bunun sadece İslam dünyasından gelen ikiyüzlülük olmadığını, Çin ile aktif iş birliği yapıldığını gösteriyor” dedi.

Birleşmiş Milletler yetkilileri, 1 milyon veya daha fazla Uygur Türkü, Kazakistan Türkü ve diğer Müslüman azınlıkların Çin toplama kamplarında alıkonulduğunu tahmin ediyor. Birçok tutuklunun ise fiziksel istismara ve sterilizasyon girişimine maruz kaldıkları belirtiliyor.

ABD ve çok sayıda Batı parlamentosu, Çin’in Doğu Türkistan’daki eylemlerini soykırım olarak nitelendirse de, Çin’in Kuşak ve Yol projesi aracılığıyla Pekin ile giderek daha yakın ilişkilere sahip olan çoğunluğu Müslüman devletler bu konuda sessiz kalıyor.

Pekin yönetimi, başlangıçta Doğu Türkistan’daki kampların varlığını inkar etmiş, daha sonra ‘mesleki eğitim merkezleri’ olarka adlandırdığı toplama kamplarına karşı artan öfkeye karşı koymak için diplomatik ve halkla ilişkiler kampanyasında bulunuyor ve politikalarını ‘İslami aşırılıkla mücadele’ şeklinde savunuyor.

İlk olarak komşu ülkelerde Uygurlara karşı kampanya yürütülmesini sağlayan Çin, daha sonra bu çalışmalarını küresel çapta yaymaya başladı. İlk aşamada ağırlıklı olarak Orta ve Güney Asya’daki Uygur diasporalarının bulunduğu komşu bölgelere odaklanılmış, 1997-2007 yılları arasında 89 Uygur alıkonulmuş veya Çin’e gönderilmişti. 2008’den 2013’e kadar olan ikinci aşamada, 15 ülkede kampanya yürütülmüş ve 130 kişi hedeflenmişti. 2014’ten Mart 2021’e kadar olan üçüncü aşamada büyük bir artış yaşanarak 20 ülkede 1327 Uygur Türkü gözaltına alındı veya iade edildi.

Jardine, konuyla ilgili “Bu rakamlar sadece kovada bir damla. Sadece bildiklerimizle sınırlıyız fakat bilmediğimiz çok daha fazla vaka var” dedi.

Uygurlar,Türkiye’nin    Çin ile Yaptığı  İade Anlaşmasından çok Endişeli   

Türkiye, Uygur toplumu için önemli bir sığınma alanı olmaya devam ederken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Çin’in Doğu Türkistan’daki insanlık dışı politikalarına yaptığı eleştirileri Çin ile ekonomik olarak yakınlaştıktan sonra yumuşattı.

Aralık 2020’de Pekin, iki ülke arasında 2017 yılında yapılan iade anlaşmasını onayladı. Türk parlamentosu henüz buna uymadı ancak Uygurları, Pekin’in talebi üzerine Çin’e iade edilme korkusuyla baş başa bıraktı.

Jardine, Türkiye ile ilgili yaptığı yorumda “Türkiye bir zamanlar güvenli bir liman olarak görülüyordu fakat artık değil. Batı’nın artık mülteci kotalarını genişletmeye ve Çin’in uluslararası baskısına ortak olan Türkiye ve diğer ülkelerde yaşayan Uygurların elini güçlendirmeye başlaması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Kaynak : https://www.tamgaturk.com/haber/islam-dunyasi-cinin-uygurlara-karsi-yuruttugu-kampanyaya-aktif-destek-veriyor-33195.html?