Kanada Başbakanı Trudeau, Dünya Uygur Kongresi Başkanı Dolkun  İsa, Kanada Uygur  İnsan Hakları Projesi Direktörü Mehmet Tohti  ve  ABD.Uygur İnsan Hakları Projesi(UHRP) Direktörü  Ömer Kanat -1 Şubat 2023, Ottawa, Kanada 

Kanada  Parlamentosu (Avam Kamarası )  Kanada Hükümetinin 10 bin Doğu Türkistanlı Uygur Türkü’nün Kanada’ya iskanlı göçmen olarak kabul edilmesi için  sunduğu yasa tasarısını ezici oy çokluğu ile   onayladığı açıklandı.

Özgür Asya(rfa.org/Uyghur) radyosunun haberine göre  Kanada Liberal Partisinin Müslüman asıllı Milletvekili Samir Zubeyri’nin  2022 yılının Haziran ayında Çin’in işgali altındaki  ülkelerindeki baskı,zulüm ve etnik soykırım uygulamalarından kaçarak 3.  ülkelerde yaşayan  ve hiç bir yasal statü ve güvenceye erişemeyen 10.000 Uygur mülteciyi Kanada’ya yerleştirilmesi  için  Partisi adına  sunduğu yasa tasarısı 01 Şubat 2023’te  müzakere edilerek oylandı ve ezici oy çokluğu ile (karşı oy olmadan) kabul edildiği bildirildi.  Meclis’in  4 Çin asıllı üyesinin de  bu  tasarıya karşı  çıkmayarak olumlu oy kullandığı bildirildi. Oylamaya beklenmedik  şekilde Başbakan Trudeau ve kabine  arkadaşlarının bizzat katılarak olumlu oy verdikleri de belirtildi.

Çin’in Uygur Soykırımı  Konusundaki Çekingenlik Son Buldu

Kanada  Parlamentosu  Şubat/2021’de  Çin’in işgalindeki Doğu Türkistan’daki ağır insan hakları ihlallerini “İnsanlık Suçu- Etnik Soykırım Cinayeti” olarak  kabul etmiş ancak, Başbakan Trudeau  Çin’e karşı yaptırım ve ekonomik boykot konusunda  sürekli kaçınmış ve    kararın uygulanmasında çekingen ve pasif  kalmıştı. Ancak, Başbakan  Trudeau  ve hükümet üyelerinin  bu kez Parlamento’daki oylamaya  katılarak Uygurların Kanada’ya kabulü için  lehte oy vererek dolaylı de olsa Parlamentonun bu Soykırım kararını  kabul etmiş ve pasif  ve çekingen durumuna  son verdiği bildirildi.

Uygur Yasasının Oylanmasına Ait Ayrıntılar

10 bin Uygur Türkünün Kanada’ya iskanlı göçmen olarak kabulünü öngören yasa  taslağı Kanada Parlamentosunda  01 Şubat 2023 günü  öğleden sonra  genel kurulun oyuna sunuldu. Yapılan oylamada  yasa taslağı  322 oyla  kabul edildi. Oylamada  Çin asıllı 4 Milletvekili dahil olmak üzere  hiç bir Parlamenterin olumsuz oy kullanmadığı bildirildi.

Uygur Göçmen yasasının Önemli Maddeleri

1.  Uygurların Kanada’ya Göç Etmeleri 2014 yılında başlayacak.
2. Kanada Hükümeti  önümüzdeki 100  gün içinde  10 bin Sığınmacı Uygur’un  Kanada’ya  nakli ve yerleştirilmesi ve transfer edilmelerine ait  ayrıntılı   plan ve projelerini hazırlayacak ve  Parlamonto’ya sunacak.
3. Uygur Göçmen yasasının kabulü aynı zamanda Kanada yönetiminin Çin’in Uygurlara yönelik insanlık suçları ile etnik Soykırım Cinayetlerini  bir kez daha teyit  etmiş olmaktadır.
4. Kanada’daki Uygur İnsan Haklarını Koruma Örgütü ile Dünya Uygur Kurultayı Kanada’ya göçmen olarak kabul edilecek Uygurların işlemleri konusunda  yardımcı olacaktır.

Yasa  Taslağının   Sahibi Zübeyri :  Uygurların Dramı  Asla Kabul Edilemez

10 bin Uygur’un Kanada’ya göçmen olarak kabul edilmesi  Karar taslağının oybirliğiyle kabul edilmesinin ardından karar taslağını sunan Liberal  Parti Milletvekili Samir Zubeyri, düzenlediği basın toplantısında, taslağın oybirliğiyle kabul edilmesinin “tarihi bir an” olduğunu  belirterek şöyle konuştu ; ”  Uygurların göçmen olarak kabul edilmesine dair yasanın kabul edilmesi  tarihi bir olay.  Kanada Hükümeti de  Uygurlar konusunda  açık ve net tavrını ilk kez ortaya koydu. Bugün gördüklerimiz, tüm partilerin ve milletvekillerinin Uygur halkını desteklemek için birlik  içinde olmalarıdır.  Bu yasanın kabul edilmesi   sadece Kanada için değil, aynı zamanda uluslararası toplum, insan hakları ve insanlık ailesi için de tarihi bir andır. Uygurların başına gelenleri ve onların insanlık dramını  kabul  etmek asla mümkün değildir. edilemez. Hükümetin Uygur göçmen yasasını desteklemesinden dolayı  bu tutumundan  gurur duyuyorum ve gurur kelimesini daha sık kullanıyorum. Bu tasarıyı desteklediği için Başbakanımızla gurur duyuyorum. Bu projeye destek veren Bakanlar Kurulu, milletvekilleri ve tüm taraflarla gurur duyuyorum. Bugün tarihi bir an. Bu tarihi anı hep  birlikte yaşıyoruz. Ama önümüzde daha zor  süreçler var ve bunları da hep birlikte  aşacağız. Bizim  amacımız Çin’in baskı ve zulmünden ve etnik soykırım uygulamalarından kaçarak dünyanın her bir yanına savrulan mazlum Uygurlara kucak açmak ve onlara bu zor günlerinde yardımcı olmaktır. ” şeklinde konuştu.

Türkiye’nin  Binlerce Türk’e Kucak Açmasından Sonra Bu konuda Kanada Bir İlk

Türkiye’nin Doğu Türkistan’in 1949’da   Çin tarafından  işgalinden  sonra Afganistan, Pakistan,Hindistan, Suudi Arabistan başta bir çok  ülkeye sığınan binlerce Doğu Türkistanlı sığınmacılara kucak açması ve onları ta Himayaların eteklerinden Türkiye’ye alması  tarihe not düşen ve  başka bir örneği olmayan bir tarihi şafkat,merhamat ve dostluk ve  Kardeşlik  örneği olarak tarihe not düşmüştür.

Uzmanlar, T.C.Devletimizin  Çin ve Rus(Sovyet) zulmünden kaçan  On binlerce Türkistan Türkü’nü   tren, gemi ve uçaklarla Anadolu’ya getirerek vatan vermesi ve bağrına basmasından sonra Kanada’nın vicdanı ve insanı duyarlılık göstererek 10 bin Uygur Türkünü  sahiplenmesi   bir  ilktir ve her türlü takdirin üzerindedir.