UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)
İstanbul merkezli Türkiye Bosna- Sancak Derneği Genel Başkanı Sayın Muhammed Sancaktar Bosna eski Müftüsü Mustafa Ceriç ve Sancak İslam Konseyi Başkanı Mevlük Dudiç’nin sözde “İslam Toplulukları Konseyi” üyeleri olarak 09 Ocak 2023’de Çin’in daveti ile Doğu Türkistan’ı ziyaret etmesi ve ardından Çin zulmünü destekleyerek kutlaması ve mazlum Uygur Türklerini “Terör Destekçisi ” olmakla suçlayarak iftira atan açıklamasının ” Tam bir bir ferasetsizlik örneği ve talihsiz bir akıl tutulmasıdır.” sert sözlerle eleştirerek tepki gösterdiği bildirildi.
Özgür Asya (rfa.org/Uyghur) radyosuna konu ile ilgili açıklamalarda bulunan Türkiye’de yaşayan Bosna-Hersek asıllı Kardeşlerimizin en önemli ve nüfuzlu Sivil Toplum Kuruluşlarından Türkiye Bosna Sancak Derneği Başkanı Sayın Muhammed Sancaktar Bosna Hersek Müftüsü Ceriç ile Sancak İslam Konseyi Başkanı Dudiç’in de içinde yer aldığı sözde “İslam Topluluklar Konseyi” heyetinin Doğu Türkistan ziyareti ve sonrasında yaptığı ortak açıklamalar için ” Bu talihsiz açıklamalar tam bir cehalet ve akıl tutulması örneği olduğunu ifade ederek şunları söyledi : ” Eski Müftü Mustafa Ceriç’in de içinde yer aldığı Birleşik Arap Emirlikleri tarafından düzenlenen bir ziyaret heyeti kapsamında Uygur bölgesine yaptığı ziyareti onaylamak ve kabul etmek asla mümkün değildir. Bu ziyaret ve sonrasında yapılan talihsiz ve gerçeklere aykırı bu açıklamalar için tam bir cehalet ve zeka eksikliğinden başka bir şey değildir. Birleşik Arap Emirliklerinden Dr. Nuaymini adındaki bir kişinin başkanlığında Çin’in daveti ile Doğu Türkistan’ı ziyaret etmesi, bir skandal ve büyük bir hatadır. Bu sözde ” İslam Konsey”‘in Çin’in daveti ile bu ziyareti yapmaktaki amacı nedir, ziyaret nasıl yapıldı ve neden yapıldı? Bunlar da ayrıca düşünülmesi ve cevaplanması gereken sorulardır. Böyle bir ziyaretin Çin’in daveti ile yapılması kesinlikle doğru değildir.” dedi.
Bosna-Hersek’te Siyasi Dengeler Çok Hassas
Türkiye Bosna Sancak Derneği Başkanı sancaktar,bugünkü Bosna Hersek Cumhuriyetinin 1996 yılında imzalanan Dayton anlaşması ile kurulduğunu ve bölgedeki siyasi durumun çok hassas olduğunu belirterek şöyle konuştu : ” Bosna-Hersek yönetiminin Uygur sorununa çok temkinli yaklaşmasının en önemli sebebi devlet yapısındaki hassas siyasi dengeyle ilgilidir. Bosna’da 3 etnik grup var, Sırplar, Hırvatlar ve Müslüman Boşnaklar (Boşnaklar). Ancak en kalabalık insanlar Müslüman Boşnaklardır. Yıllarca süren iç savaşı Boşnaklar kazanmıştır. Ancak Bosna Hersek Yönetimi böyle böyle bir anlaşmayı imzalamak zorunda kaldı. Ülke yönetiminde her 3 etnik gurubun söz hakkı vardır ve üç milletin yaşadığı bölgelerdein Cumhurbaşkanı 6 ayda bir sıra ile Cumhurbaşkanlığı görevini yerine getirir. Bu ve diğer her türlü siyasi konularda her üç toplumun Liderleri aralarında uzlaşarak ortak karar almak zorundadır. ortak Ulusların her üçü de bir sorunu aynı şekilde ortaklaşa kabul etmelidir. Örneğin Müslüman Boşnaklar ve Hırvatlar Uygur bölgesinde soykırım var diyor, Sırplar ise soykırım yok diyorsa soykırım olarak kabul edilmiyor. Böyle bir devlet yapısı vardır.
Doğu Türkistan’a Bağımsız Gözlemciler gitmeli ve ve Gerçekleri Bizzat Görmeli
Türkiye Bosna Sancak Derneği Başkanı Muhammed Sancaktar sözlerini şu ifadeleri ile sonlandırdı : ” Bu sözde Konsey olsun ve daha öncekiler olsun, bunlar Çin’in daveti ile bölgeyi ziyaret ediyor veya ettiriliyor. Bunların bölgede yaşayan Uygurlar veya diğer Türkler ile bağımsız olarak görüşmelerine ve gerçek durumlarını öğrenmelerine izin verilmiyor. Ziyaret eden/ettirilenlere yalnızca Çinlilerin gösterdiği yerleri görmesine ve onların gösterdiği kişilerle konuşmasına izin verildiğini çok iyi biliyoruz. Bu konuda ziyaret veya araştırma yapılacaksa, ancak bağımsız gözlemcilerin bölgedeki kayıtsız ve bağımsız olarak inceleme ve araştırmalar yapmalıdır. Bağımsız gözlemciler nereleri ve kimlerle görüşeceğini kendileri belirlemelidir. Gerçek durum ancak böyle anlaşılabilir. ” şeklinde konuştu.
Bosna-Hersek Cumhuriyeti
Bosna-Hersek’in başkanlık sistemi, 1992-95 Bosna savaşını sona erdiren ve Bosna’nın üç ana etnik grubu olan Boşnaklar, Sırplar ve Hırvatlar için karmaşık bir idari sistem oluşturan 1995 ABD imzalı Dayton Anlaşmalarının bir ürünüdür.
2021 yılında Bosna Hersek Dışişleri Bakanı 40’tan fazla ülkenin Uygurları ile ilgili ortak bildiriye imza atarken, Bosna (Boşnak) temsilcisi Safik Jarovic ve Hırvatistan temsilcisi Zelko Komsic tarafından desteklendi. Ancak buna Sırpların temsilcisi Dodić karşı çıktı. Ancak,Dodiç’in karşı görüşü oylamayla reddedildi.
Ancak, hala Sırplar Uygur bölgesi konusunda Pekin’i eleştirmenin “Çin Halk Cumhuriyeti ile iyi ve dostane ilişkilere zarar vereceği” konusunda ısrar etmeye devam ediyor.
