TBMM.BAŞKANI BİNALİ YILDIRIM’İN ÇİN ZİYARETİ VE UYGUR TÜRKLERİ SORUNU

Mahmut SARIKAYA ( Habertürk Yazarı -PEKİN)

UYGUR HASSASİYETİ  

Bugünü de sayarsanız TBMM Başkanı Binali Yıldırım ile Çin’de üç gündür birlikteyim…

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı için ne dedi derseniz; vereceğim yanıt “Tek kelime etmedi” olur…

Çin Seddi’ni dolaşırken, “Çin Seddi’ni mi, İstanbul surlarını mı aşmak zor?” dedim, duymazdan geldi.

Cumhurbaşkanı’nın Ankara dönüşü yaptığı “Meclis Başkanımız 22 Aralık’a kadar bütçe görüşmelerini yönetecek” sözünü anımsattım, gülümsemekle yetindi.

Ama tek kelime etmedi…

Bize de Çin’deki resmi görüşmelerde ele alınan konuları aktarmak kaldı…

İPEKYOLU PROJESİ

Türkiye ile Çin ilişkileri bugüne kadar hiç olmadığı oranda yoğun bir diplomatik sürece tanıklık ediyor.

Son bir yıl içinde başbakan yardımcısı da dahil 10 bakan gelmiş, buna şimdi de TBMM Başkan eklendi.

Bu yıl da Çin’de Türkiye yılı kutlandı…

Büyükelçiliğin de yoğun çabası sonucu Çin hükümeti nezdindeki kabul seviyesi de artmış; Büyükelçilerle bakan yardımcısı düzeyinde görüşme olurken, Türk Büyükelçi bakan seviyesinde görüşmelere çağrılır olmuş.

Buna karşın Çin ile ilişkilerde ticaret Türkiye’nin açısından negatif…

Ancak TBMM Başkanı Yıldırım’ın temaslarında da dile getirilen bir proje var ki her iki taraf da bunun bir an önce tamamlanmasını istiyor.

O da Çin’in “Bir Kuşak -Bir Yol” diye açıkladığı, biri kuzeyden, diğeri ortadan, sonuncusu da denizden Avrupa’ya uzanan üç transit yol projesi…

Kuzey’den giden büyük oranda tamamlandı, bir konteyner Çin’den çıktından 17 gün sonra İngiltere’ye varabiliyor.

İkinci güzergah ise Türkiye’nin İpekyolu dediği ortadaki güzergah…

Türkiye, Bakü- Tiflis- Kars demiryolu hattının önemli bölümünü tamamlayarak bağı kurdu, sadece Erzurum- Sivas hattı kaldı, o da yapılıyor.

Ancak Çin’in de 30 milyar dolarlık yatırımı yapması gerekiyor ki Hazar aşılıp Azerbaycan, Gürcistan üzerinden Türkiye’ye gelebilsin.

Eğer bu hat tamamlanırsa Çin’den yüklenen bir konteyner 12 günde Avrupa’da olacak ki bu kuzeye göre 5 günlük avantaj demek.

“BİZİM İÇİN DE TERÖRİST”

Görüşmelerin bir diğer konusu var ki Çin ile Türkiye ilişkilerini ciddi oranda etkiliyor; o da Uygur Türklerinin durumu…

Belki de bundan olsa gerek Uygur konusu Çin ile müzakerelerde aynı bir dosyaya aktarılmış…

Şurası kesin ki hem Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı Li Zhanshu ile görüşmede, hem de Başbakan Li Keqiang ile buluşmada Uygur meselesini doğrudan TBMM Başkanı Yıldırım açmış.

Uygur’da (Doğu Türkistan’da demek istiyor) bulunan ve DAEŞ ile irtibatlı olan grupları Türkiye’nin de terör örgütü olarak kabul ettiğini, mücadelede kararlı olduğunu bildirmiş.

Bununla birlikte Türkiye ile hem soy hem de akrabalık bağı olan Uygur halkının da terör örgütlerinden ayrı tutulması, onlara karşı insani olmayan tutum ve davranışlardan kaçınılmasına vurgu yapılmış.

ORTAK ÇÖZÜM ARAYIŞI

Şu kadarını söylemeliyim ki Çin tarafı bu tutumdan rahatsız değil…

Her ne kadar “Biz oradaki halkı teröristlerden korumak ve eğitim vermek amacıyla bunları yapıyoruz” gerekçesini ileri sürüyor olsa da bu cümle de bazı insani konularda sıkıntı olduğunu göstermeye yeter.

Dolayısıyla bu yöndeki temaslar tarafların birbirini daha iyi anlamasına vesile olur…

Ne abartılan iddialara bir taraf inanır ne de hiç bir şey olmadığı gerekçesine diğeri sığınır…

İki tarafın da varmak istediği çözümün makule ulaşması sağlanır…

Kaynak :  https://www.haberturk.com/her-bolgeden-bir-belediye-mhpye-2248291?’ – (http://www.uyghurnet.org/62928-2/ )